Kto może nas kontrolować? – cz. 1 KOWR

W związku z ożywioną dyskusją wywołaną niemniej żywymi kontrolami w ostatnim czasie, inauguruję serię wpisów, które poświęcone będą instytucjom kontrolującym producentów i dystrybutorów napojów alkoholowych. Omówimy cele ich działa a także uprawnienia kontrolne. Zapraszam do lektury licząc Wam aby temat ten był przez Was praktykowany możliwie nieczęsto 🙂

CZYM JEST KOWR?

Pierwszy odcinek poświęcimy szczególnej instytucji jaką jest Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (dalej jako KOWR), posiadający niemałe kompetencje, przede wszystkim w zakresie kontroli nad produkcją i sprzedażą wina. Działający od 1 września 2017 r. KOWR powstał z połączenia dawnej Agencji Nieruchomości Rolnych (ANR) oraz Agencji Rynku Rolnego (ARR). Nowy ośrodek przejął wszystkie zadania dotychczas realizowane przez ANR i część zadań ARR. Jest on instytucją wykonawczą i prorozwojową stworzoną dla lepszego rozwoju rolnictwa a swoje prawne umocowanie swoje znajduje w ustawie z dnia 10 lutego 2017 r. o Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa (Dz.U. 2017 poz. 623) a także Staut KOWR (Dz.U. 2018 poz. 2233).

Do głównych zadań KOWR, nałożonych ustawą należy:

• gospodarowanie nieruchomościami rolnymi Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa: dzierżawa i sprzedaż;
• wydawanie decyzji administracyjnych dotyczących obrotu gruntami rolnymi w Polsce (UKUR);
• nadzór nad spółkami hodowli roślin uprawnych oraz hodowli zwierząt gospodarskich o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej;
• udzielanie bezzwrotnej pomocy finansowej na utrzymanie infrastruktury na terenach wiejskich;
• współpraca z samorządami w zakresie nieodpłatnego przekazywania gruntów;
• zawieranie umów na dostarczanie produktów rolnych,
• prywatne przechowywanie produktów,
• interwencyjne zakupy,
• administrowanie obrotem towarowym z zagranicą,
• energia odnawialna w rolnictwie,
• działania promocyjne produktów rolnych,
• administrowanie produkcją wina,
• monitoring produkcji cukru,
• Fundusze Promocji,
• systemy jakości,
• PROW 3.2,
• program dla szkół,
• wsparcie dla pszczelarzy.

KTO PODLEGA KONTROLOM KOWR?

Co interesuje nas dziś w sposób szczególny, KOWR ma prawo przeprowadzać kontrole podmiotów uczestniczących w mechanizmach przez siebie administrowanych (jakim jest między innymi administrowanie potencjałem produkcyjnym winorośli i wina). Zakres kompetencji oraz uprawnień kontrolnych KOWR w zakresie administrowania produkcją wina, wymieniona została w znanej nam dobrze, ustawie winiarskiej, tj. ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz.U. 2011 nr 120 poz. 690) a także w dokumencie Warunki udziału w mechanizmie „Administrowanie potencjałem produkcyjnym winorośli i wina”.

Kontrolom KOWR podlegają objęci powyższym mechanizmem:

• producenci albo przedsiębiorcy niebędący producentami, wyrabiający wino z winogron pozyskanych z upraw winorośli położonych na terytorium Polski, przeznaczone do wprowadzenia do obrotu, wpisani do ewidencji decyzją Dyrektora Generalnego KOWR – czyli tzw. mali winiarze
• przedsiębiorcy wykonujący działalność gospodarczą, o której mowa w art. 17 ust. 1 ustawy
  z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami
  i organizacji rynku wina,
• osoby dostarczające winogrona lub moszcz winogronowy, przedsiębiorcy wykonującemu działalność gospodarczą, o której mowa w art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r.
  o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina, wpisanemu do ewidencji decyzją Dyrektora Generalnego KOWR,
• przedsiębiorcy posiadający zezwolenie na obrót hurtowy, o którym mowa w art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2016 r. poz. 487, z późn. zm.) – czyli także większość importerów.

CO KONTROLUJE KOWR?

Celem mechanizmu administrowania potencjałem produkcyjnym winorośli i wina jest monitorowanie rynku wina w Polsce poprzez prowadzenie ewidencji producentów i przedsiębiorców wyrabiających wino z winogron pozyskanych z upraw winorośli położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przeznaczonego do wprowadzenia do obrotu a także:

• areału upraw winorośli na terytorium Polski i odmian uprawianych na nim winorośli,
• szacunków dostaw winogron i produkcji wina,
• wielkości zbiorów winogron zebranych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• wielkości produkcji wina,
• ilości wina wprowadzonego do obrotu w okresie danego roku gospodarczego,
• wielkości zapasów wina i moszczów winogronowych na dzień 31 lipca posiadanych przez:
• producentów wyrabiających wino z winogron pochodzących z upraw własnych, wpisanych do ewidencji prowadzonej przez Dyrektora Generalnego KOWR,
• przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie wyrobu produktów winiarskich,
• przedsiębiorców posiadających zezwolenie na obrót hurtowy,
• osoby dostarczające winogrona lub moszcz winogronowy przedsiębiorcy wykonującemu działalność gospodarczą, o której mowa w art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami
  i organizacji rynku wina.

KOWR ma zatem prawo pozyskiwać wszelkie niezbędne informacje w powyższym zakresie zainteresowań (co czyni przede wszystkim za pośrednictwem deklaracji składanych przez uczestników rynku wina). Bezpośredni zakres czynności kontrolnych KOWR jest zatem dość krótki. KOWR kontroluje bowiem:

• spełnianie wymagań określonych w art. 24 ust. 2 ustawy o organizacji rynku wina,
• prawidłowość składanych deklaracji 

Styczniowe deklaracje na rynku wina

Sierpniowe deklaracje na rynku wina

Październikowe deklaracje na rynku wina

Ustawa winiarska we wspomnianym wyżej art. 24 ust. 2, wymaga od winiarza produkującego wino z upraw własnych relatywnie niewiele. Musi on zaledwie posiadać tytuł prawny do obiektów budowlanych, w których jest prowadzony wyrób takiego wina oraz nie może być karany za przestępstwo przeciwko mieniu lub wiarygodności dokumentów.

Dokumentami potwierdzającymi spełnienie warunków, o których mowa powyżej są:

• informacja o osobie z Krajowego Rejestru Karnego
• dokument potwierdzający tytuł prawny składającego deklarację do obiektów budowlanych, w których jest prowadzony wyrób wina

W trakcie kontroli możecie zatem zostać poproszeni o przedstawienie dokumentu potwierdzającego prawo do lokalu winiarni oraz tzw. zaświadczenia o niekaralności (które w dzisiejszych czasach możecie uzyskać przez Internet).

UPRAWNIENIA KOWR W TRAKCIE KONTROLI

Czynności kontrolne w ramach kontroli wykonywane mogą być zarówno pracowników KOWR jak też przez wyspecjalizowane jednostki organizacyjne, na podstawie upoważnienia. Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych osoba upoważniona do ich wykonywania jest obowiązana okazać stosowne upoważnienie. Osoba taka do wykonywania czynności kontrolnych ma prawo do:,

• wstępu do obiektów i pomieszczeń należących do podmiotu kontrolowanego, o których w szczególności do pomieszczeń produkcyjnych i magazynowych;
• wstępu na teren gospodarstwa rolnego
• żądania pisemnych lub ustnych informacji związanych z przedmiotem czynności kontrolnych
• wglądu do dokumentów związanych z przedmiotem czynności kontrolnych,
  sporządzania z nich odpisów, wyciągów lub kopii oraz zabezpieczania tych dokumentów
• sporządzania dokumentacji fotograficznej z przeprowadzonych czynności kontrolnych
• pobierania do badań próbek produktów rolnych i żywnościowych oraz innych produktów zawierających w swoim składzie produkty rolne i żywnościowe

Po kontroli sporządzany jest raport, który podpisuje osoba wykonująca czynności kontrolne oraz podmiot kontrolowany. Ten ostatni ma prawo odmówić jego podpisania jeśli nie zgadza się z ustaleniami zawartymi w raporcie. Swoje umotywowane zastrzeżenia może zgłosić osobie, która sporządziła raport.

POTENCJALNE SANKCJE

Jeżeli w trakcie kontroli okaże się, że producent, wpisany do ewidencji KOWR, nie spełnia warunków ustawowych (niekaralność za określone typy przestępstw oraz tytuł do lokalu), decyzją Dyrektora Generalnego KOWR zostaje skreślony z ewidencji. Jeżeli winiarz nie składa zaś w terminie deklaracji, których się od niego wymaga lub składa te deklaracje niezgodnie ze stanem faktycznym podlega karze grzywny.

Ufam, że nieco pomogłem uspokoić Wasze skołatane kontrolami nerwy 🙂 Jeśli macie swoje uwagi, lub ciekawe doświadczenia po kontrolach KOWR, opiszcie je proszę w komentarzach.