Pakiet Antykryzysowy – tarcza z papieru?

Jest dla wszystkich oczywistym, że skutki ekonomiczne środków przedsięwziętych dla ochrony kraju przed epidemią, spowodują niemałe kłopoty dla tysięcy podmiotów gospodarczych działających w branżach, których funkcjonowanie zostało wstrzymane lub dalece ograniczone na czas stanu zagrożenia epidemicznego. Skutki te odczują długofalowo sami przedsiębiorcy a wraz z nimi ich kontrahenci, pracownicy oraz co oczywiste, rodziny wszystkich wyżej wymienionych. Pewne decyzje podejmowane były i są na bieżąco. Planowane są między innymi obniżki cen paliw, wprowadzono gwarancje kredytowe dla przedsiębiorców a ZUS pozwolił na odrodzenie zapłaty składek (niestety jedynie odroczył). Dokładne szczegóły planowanych rozwiązań w ramach szumnego pakietu antykryzysowego nie są na tę chwilę wciąż znane. Ogólny plan, który może zostać zrealizowany w najbliższych dniach, został ogłoszony po dzisiejszym posiedzeniu Rady Gabinetowej. Nadal jednak, znamy jedynie pewne założenia programu tymczasowych zmian w prawie, które mają umożliwić przetrwanie przedsiębiorców oraz ich pracowników.

PROPONOWANE ROZWIĄZANIA DLA PRZEDSIĘBIORCÓW

• odroczenie składek ZUS oraz rozłożenie płatności składek na raty – oznacza to, że państwo odstąpi na pewien czas od ściągania składek i od karania za brak zapłaty, każe jednak wszystko sobie zwrócić pod groźbą kary gdy tylko kryzys zostanie zażegnany – jest to niewątpliwie chwilowa ulga ale niesmak wynikający z samego faktu naliczania składek w czasach kryzysu trzyma mnie daleko od ekscytacji
• przedsiębiorcom, którzy spełnią odpowiednie kryteria (wykażą, że ich firmy zanotowały duże straty przez epidemię), państwo pokryje koszt 40 proc. wynagrodzenia ich pracowników do wysokości wynagrodzenia średniego – jeżeli wspomniane kryteria będą realne to może się to okazać jednym z nielicznych, wartościowych elementów tego pakietu. Zobaczymy co z tego będzie gdy tę obietnicę zastąpić konkretny projekt w ustawie.
• samozatrudnieni, osoby na umowach zleceniach i o dzieło w sytuacji spadku dochodów otrzymają jednorazowe świadczenie ok. 2 tys. zł. – tak, jednorazowa wypłata 2000 złotych bardzo pomoże
• prolongata rat kredytowych, możliwa prolongata mediów (prądu, gazu itd.) – to ma już nieco więcej sensu choć nie widzę tu wielkiego wkładu państwa poza wytoczeniem argumentu przymusu, który obowiązek wsparcia przedsiębiorców wymusi na innych przedsiębiorcach
• państwo zagwarantuje wypłaty do wysokości 80 proc. minimalnego wynagrodzenia – brzmi dobrze ale diabeł tkwi w szczegółach, zobaczymy
• ustawa antylichwiarska – walka z cenami, które są kilkukrotnie wyższe niż przed epidemią – w teorii to doskonały pomysł ale pamiętajmy, że każda ingerencja w politykę cenową to miecz obosieczny i nie zapominajmy, że walczyliśmy z szalejącą inflacją już wówczas gdy wirus był daleko od Europy. Nie wszystkie podwyżki cen to lichwa i celowe działanie. Oczywiście ograniczenia powinny dotyczyć w pierwszej kolejności środków higienicznych na których wielu spekulantów stara się faktycznie dorobić. Te ograniczenia już jednak wprowadzono.
• specjalny fundusz opiewający na kwotę 30 mld zł – cel: wzmocnienie wydatków na inwestycje samorządowe, ochronę środowiska, transformację energetyczną itd. – naprawdę potrzebowaliśmy pandemii o światowym zasięgu, żeby państwo zaczęło realizować swoje zadania?
• zawieszenie zakazu handlu w niedzielę – czyli to jednak było szkodliwe dla przedsiębiorców, no proszę 🙂

Branża HoReCa w obliczu wirusa – regulacje tymczasowe

CO MOGŁOBY FAKTYCZNIE POMÓC?

Cała gastronomia zostanie niewątpliwie boleśnie dotknięta skutkami kryzysu związanym z epidemią. Zakazy i ograniczenia w działalności restauracji, pubów czy usług kateringowych dobiły branżę, której odcięto życiodajne źródło turystów, Wraz za sprzedawcami ucierpieć muszą hurtownicy, importerzy oraz producenci żywności w tym trudniący się produkcją i handlem napojami alkoholowymi. W ciągu kilku dni załamała się spora część odbiorców detalicznych, co w najlepszym przypadku grozi niewypłacalnością kolejnych ogniw handlowego łańcucha a w wielu przypadkach ryzykiem przeterminowania stanów magazynowych (piwo). Z całą pewnością rynki alkoholowe powinny wypracować swoje postulaty do wdrożenia w ramach prawdziwego pakietu antykryzysowego, jeśli władzy nie braknie odwagi lub gdy do prawdziwej pomocy zostanie zmuszona. Do najważniejszych w mojej ocenie rozwiązań branżowych należy zaliczyć:

• faktyczne wdrożenie skutecznych przepisów związanych z wynagrodzeniem pracowników w czasie przestoju – niemałe załogi restauracji muszą być opłacane w czasach gdy lokale te pozostają zamknięte z mocy ustawy (nie, możliwość sprzedaży na wynos dla większości restauracji nie ma najmniejszego znaczenia)
• wydłużenie o czas stanu zagrożenia epidemicznego (stanu epidemii lub stanu wyjątkowego jeśli takie zostaną wprowadzone) czasu obowiązywania zezwoleń na sprzedaż hurtową i detaliczną napojów alkoholowych, co najmniej zaś odliczenie proporcjonalnie opłaty za nie
• zwolnienie z obowiązku badań lekarskich pracowników w czasie gdy nie działa w praktyce służba zdrowia
• zwolnienie z podatków i składek ZUS na czas kryzysu
• odroczenie obowiązku zapłaty akcyzy dla podmiotów sprowadzających alkohol poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy (poza składem podatkowym)
• ograniczenie niekoniecznych kontroli urzędniczych
• umożliwienie i przyspieszenie kontroli, które są niezbędne dla kontynuacji produkcji (wielu celników zajmuje się obecnie głównie spirytusem na potrzeby produkcji środków dezynfekcyjnych)
• zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych z dostawą do klienta – w obliczu ograniczenia fizycznego kontaktu z klientem oraz odcięcia wielkiej części rynku zbytu jakim jest HoReCa, należy umożliwić niezwiązaną z nadmiernym ryzykiem, możliwość sprzedaży alkoholu przez Internet czy w drodze subskrypcji – już dawno należało, dziś to jednak konieczność.

Doceniając każda ulgę jakiej doświadczyć będą mogli przedsiębiorcy, nie mogę oprzeć się wrażeniu, że większość ogłoszonych dziś działań jest rozczarowująca i ma na celu głównie poprawę samopoczucia rządzących, którzy szastając niewiele znaczącymi w praktyce a przekraczającymi granicę wyobraźni maluczkich liczbami, chcą sprawić wrażenie troskliwości. Nie trzeba wykazać się szczególną wnikliwością aby zauważyć , iż wiele postulatów ujętych w planie pakietu opublikowanym przez Ministerstwo Rozwoju nie zostało ujętych w dzisiejszym oświadczeniu. Przede wszystkim brakuje wciąż doraźnych rozwiązań w zakresie ograniczenia kontroli przedsiębiorców w czasach kryzysu. Brak też stanowczych decyzji w zakresie uwolnienia podatku VAT zalegającego na kontach split payment, przyspieszenia zwrotów podatku VAT i realizacji tej powinności skarbu państwa w sposób możliwie niedolegliwy. Ocenę dopłat do pensji należy zostawić do czasu opublikowania realnych kryteriów jakie będzie trzeba spełnić by móc skorzystać  z programu – możliwe, że będzie to jego kluczowa część, która faktycznie odciąży częściowo polski biznes. Możliwe jednak, że celowo odrealnione warunki pozwolą skorzystać z tego rozwiązania jedynie nielicznym – no cóż, chcieliśmy wydać 200 miliardów ale w praktyce nie było zbyt wielu chętnych.

Warto też zauważyć, że sporo państw w UE zdecydowało się na znacznie bardziej radykalne środki, które mogą realnie pomóc w czasach przymusowego przestoju. Odroczenie zapłaty składek to nic innego jak zaciąganie kredytu w ZUS, który kiedyś i tak będzie trzeba spłacić. Dopiero zawieszenie obowiązku składkowego lub przynajmniej powiązane z  odroczeniem, znaczące zmniejszenie wysokości składek mogło dać widoczną ulgę. Podobnie odroczenia płatności podatków oznaczają jedynie przesunięcie problemu w czasie. Na postulowane przez przedsiębiorców (wzorem innych krajów „dobrobytu”) zawieszenie płatności podatków najwyraźniej przedsiębiorcy nie będą mogli liczyć. Cóż, naszej wersji państwa dobrobytu od którym od lat słyszymy, najwyraźniej nie stać na zbyt wiele. Liczymy, że przynajmniej te obietnice, które nam dziś złożono, zostaną pilnie zmaterializowane i wejdą w najbliższych dniach w życie.