Jednym z nieustannie powracających postulatów producentów i importerów napojów alkoholowych (przynajmniej tych mniejszych bo wielkie firmy nie lubią zmian, nawet tych potrzebnych), pozostaje zniesienie przykrego i kłopotliwego obowiązku banderolowania wyrobów winiarskich (podobna rozmowa w przypadku wyrobów spirytusowych pozostaje w sferze zupełnie nierealnych marzeń jak się zdaje). Te niezbyt urodziwe paski papieru sprawiają wiele problemów, wykraczających niestety poza warstwę jedynie estetyczną. W sprawie zniesienia lub ograniczenia obowiązku banderolowania napojów alkoholowych padło wiele, tradycyjnie rzucanych na wiatr obietnic. Tradycyjnie też niewiele z tych obietnic ostatecznie wynikło. Kolejne ministerstwa zasłaniały się sobą nawzajem i podawały kolejne powody, dlaczego o likwidacji banderol nie ma mowy. Rodzajem pocieszenia miała być jedynie zmiana formy banderol na mniej uciążliwą. PROJEKT w tym zakresie ujrzał wreszcie światło dzienne. Czy jest satysfakcjonujący? Sami zobaczcie…
KŁOPOT Z BANDEROLAMI
Dla przypomnienia – banderole to potwierdzające zapłatę akcyzy, papierowe znaczki, naklejane na opakowanie jednostkowe produktów akcyzowych, przeznaczonych do obrotu. Znaki te drukowane są przez Państwową Wytwórnię Papierów Wartościowych. Nie ma najmniejszych wątpliwości, iż rodzimy system znaków akcyzy jest jednym z niechlubnie funkcjonujących zabytków polskiego prawa, jako jeden z najbardziej archaicznych a pozostających wciąć użytku, systemów w całej Unii Europejskiej. Dla państwa są dość wygodne, pozwalają bowiem bez większego wysiłku stwierdzić fakt zapłacenia podatku, nie są jednak dla takiej weryfikacji niezbędne. Jak wiemy empirii dostarczanej nam przez niemały rynek piwa – brak swoistych ozdób na piwnych butelkach i puszkach nie wprowadził totalnego chaosu i bezprawia. Dla zainteresowanych producentów i importerów wina, banderole są jednak ograniczeniem bardzo poważnym.
Dla producentów problem jest oczywisty. Naklejanie banderol jest kłopotliwe fizycznie. Znaki muszą być naklejone trwale, starannie i nie mogą zostać uszkodzone. Urządzenie automatyczne są poza zasięgiem małych, rzemieślniczych a zatem i jakościowych producentów. Naklejanie ręczne tysięcy bandero to zaś wyjątkowo nieprzyjemna, niewdzięczna ale też kosztowna praca, liczona w dziesiątkach, jeśli nie setkach, godzin roboczych. System preferuje zatem widocznie producentów wielkich, którzy proces banderolowania prowadzą sprawnie w sposób automatyczny. Koszty takich innowacji gubią się w skali, poza tym inwestycje te dawno zostały już zamortyzowane. Ilość znów ma więc dla systemu widoczne pierwszeństwo przed jakością. Nawet ci wielcy jednak z banderolami mieli swoje własne spięcia. Jako główny problem podnoszą bowiem konieczność oznaczania butelek w postaci litery „U”, co spowalnia linie produkcyjne i powoduje dużo błędów. Producenci wszelkiej maści, dość zgodnie też zeznają, iż aktualna forma banderol w istotnym stopniu zaburza atrakcyjność oznaczonych nimi produktów. Zwyczajnie szpecą nasze produkty.
Dla importerów problem jest jeszcze poważniejszy. Napoje alkoholowe mogą wjechać do Polski bez banderol jedynie w systemie zawieszonego poboru akcyzy, tj. do stosownego składu podatkowego. Jest to procedura biznesowo efektywna ale też droższa i znacznie bardziej kłopotliwa w organizacji. Większość małych firm sprowadzających dobre napoje alkoholowe, wprowadza j na polski rynek z akcyzą już zapłaconą – muszą one wówczas przekroczyć granice już opatrzone polską banderolą. Poza kłopotem natury logistycznej pojawia się tu też niemały opór producentów przywykłych do standardów państw cywilizowanych. Większość nie podchodzi bowiem to tego zadania entuzjastycznie i odmawia naklejenia lub w najlepszym przypadku, liczy sobie słono (nawet powyżej 1 euro) za tę dziwaczną usługę. Zwiększa to oczywiście bariery wejścia na rynek dla podmiotów małych i wyspecjalizowanych, promując znów wielkich importerów i dystrybutorów.
Niemałym argumentem jest przytoczony już na wstępie archaizm tego rozwiązania. Zmiany w tym zakresie były wobec powyższych, całkowicie zasadne a dla dobra rynku konieczne.
ZAPOWIADANE OD DAWNA ZMIANY
Od kilku lat słyszę, że całkowite pozbycie się banderol nie wchodzi w grę. Zarówno z przyczyn dla rynku nieracjonalnych lecz dla państwa oczywistych jak i z powodu sporego rozdźwięku w samym środowisku, które sprawa ta mocno dzieli. Drugi wdech przy tym oświadczeniu zapewniał jednak, że rząd idzie na rękę obywatelom i słucha ich postulatów. Dla materializacji tej dobrej woli dokona zmian formy banderol na bardziej przyjazną. Takiej też marnej lecz jednak pociechy, faktycznie wyczekiwaliśmy – mając nadzieję, że doczekamy się banderol możliwie nowoczesnych. Widzieliśmy już oczami naszej wyobraźni samoprzylepne hologramy, mieniące się niczym konkursowe medale, dyskretne, nieszpecące i proste w naklejaniu. Efekty kilkuletnich prac w tym zakresie… nie są jednak imponujące. Nie będąc jednak malkontentem trzeba przyznać, że zrobiliśmy krok do przodu – bardzo mały ale jednak 😉
PROJEKT ZMIAN
Opublikowano właśnie projekt rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej zmieniającego rozporządzenie w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy. Szczegóły projektu, w tym jego tekst, uzasadnienie i ocenę skutków regulacji znajdziecie TUTAJ.
Projekt rozporządzenia wprowadza:
- nowe wzory znaków akcyzy na wyroby winiarskie w postaci banderol samoprzylepnych oraz bez warstwy
samoprzylepnej - nowe sposoby oznaczania opakowań jednostkowych wyrobów winiarskich
- okres przejściowy na stosowanie dotychczasowych wzorów znaków akcyzy na wyroby winiarskie
Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej (wszak to lokalne kuriozum) i nie podlega przez to przedstawieniu właściwym organom i instytucjom Unii Europejskiej. Sama zaś regulacja zgodnie z przewidywaniami wnioskodawcy, ma wpłynąć korzystnie na prowadzenie działalności gospodarczej przez mikroprzedsiębiorców, małe i średnie przedsiębiorstwa – przyjmując, że każde ułatwienie regulacyjne wpływa na gospodarkę korzystnie, jest to wniosek niewątpliwie słuszny. Nie dla wszystkich korzyść ta będzie jednak równie odczuwalna.
JAK BĘDĄ WYGLĄDAĆ NOWE ZNAKI AKCYZY?
Jak wyglądały dotychczasowe banderole, zapewne nikomu opowiadać nie trzeba. Swoją ciekawość zawsze może zaspokoić zaglądając TUTAJ.
Projekt nowego rozporządzenia wprowadza przede wszystkim alternatywne, samoprzylepne wzory – co będzie faktycznie niemałym ułatwieniem. Faktem jest, że znalezienie odpowiedniego kleju, który pozwalałby efektywnie naklejać banderole i łączyć trwałość z estetyką było jednym z największych wyzwań każdego, małego producenta w tym kraju 🙂 Samoprzylepność (zobaczymy jak będzie z jakością) stanowi więc postęp. Jak na zakurzone warunki ministerstwa finansów można wręcz powiedzieć, że prawdziwą innowację.
Lista znaków akcyzy dla wyrobów winiarskich, wygląda zatem następująco:
Banderole podatkowe bez warstwy samoprzylepnej na opakowania jednostkowe importowanych, nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów winiarskich
dokładnego wyglądu i opisu jeszcze nie znamy – rozmiar 50/16 (długość/szerokość w mm)
Banderole podatkowe samoprzylepne na opakowania jednostkowe importowanych, nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów winiarskich
dokładnego wyglądu i opisu jeszcze nie znamy – rozmiar 50/16 (długość/szerokość w mm)
Banderole podatkowe bez warstwy samoprzylepnej na opakowania jednostkowe wyprodukowanych na terytorium kraju wyrobów winiarskich
dokładnego wyglądu i opisu jeszcze nie znamy – rozmiar 50/16 (długość/szerokość w mm)
Banderole podatkowe samoprzylepne na opakowania jednostkowe wyprodukowanych na terytorium kraju wyrobów winiarskich
dokładnego wyglądu i opisu jeszcze nie znamy – rozmiar 50/16 (długość/szerokość w mm)
Banderole podatkowe samoprzylepne na opakowania jednostkowe (puszki) importowanych, nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów winiarskich
Banderola jest zadrukowana jednostronnie i ma wykonane techniką offsetową beżowe jednokolorowe tło, napisy koloru czarnego umieszczone w pięciu równoległych wierszach wzdłuż prawego marginesu banderoli: „MINISTERSTWO FINANSÓW RP 201 6 do 0,5 l wł. ZNAK AKCYZY PODAT. -IMP.” („2016” stanowi przykład określenia roku wytworzenia banderoli), po prawej stronie banderol i nad napisami stylizowane litery „RP”, po lewej stronie banderoli element graficzny w kształcie grona winorośli zmieniający kolor zależnie od kąta padania światła, a obok niego znaczenie serii „IW/BP/P”, w dolnej części banderoli pośrodku oznaczenie numeru ewidencyjnego2), pośrodku banderoli kod 2D na białym polu, wokół białego pola powtarzający się mikrotekst „MINISTERSTWO FINANSÓW RP”, nacięcia wzdłuż prawego i lewego marginesu okalającego kod 2D równolegle do dłuższej krawędzi kodu 2D do wysokości około 3/4 długości kodu, a następnie ukośnie w kierunku elementu graficznego po lewej stronie banderoli oraz ukośnie w kierunku stylizowanych liter „RP” po prawej stronie banderoli, włókna zabezpieczające widoczne w kolorze bordowym, granatowym i zielonym.
rozmiar 45/21 (długość/szerokość w mm)
Banderole podatkowe samoprzylepne na opakowania jednostkowe (puszki) wyprodukowanych na terytorium kraju wyrobów winiarskich
Banderola jest zadrukowana jednostronnie i ma wykonane techniką offsetową beżowe jednokolorowe tło, napisy koloru czarnego umieszczone w pięciu równoległych wierszach wzdłuż prawego marginesu banderoli: „MINISTERSTWO FINANSÓW RP 2016 do 0,5 l wł. ZNAK AKCYZY PODAT. -KRAJ” („2016” stanowi przykład określenia roku wytworzenia banderoli), po prawej stronie banderol i nad napisami stylizowane litery „RP”, po lewej stronie banderoli element graficzny w kształcie grona winorośli zmieniający kolor zależnie od kąta padania światła, a obok niego znaczenie serii „KW/BP/P”, w dolnej części banderoli pośrodku oznaczenie numeru ewidencyjnego2), pośrodku banderoli kod 2D na białym polu, wokół białego pola powtarzający się mikrotekst „MINISTERSTWO FINANSÓW RP”, nacięcia wzdłuż prawego i lewego marginesu okalającego kod 2D równolegle do dłuższej krawędzi kodu 2D do wysokości około 3/4 długości kodu, a następnie ukośnie w kierunku elementu graficznego po lewej stronie banderoli oraz ukośnie w kierunku stylizowanych liter „RP” po prawej stronie banderoli, włókna zabezpieczające widoczne w kolorze bordowym, granatowym i zielonym.
rozmiar 45/21 (długość/szerokość w mm)
NOWE SPOSOBY NAKLEJANIA BANDEROL
Projekt rozporządzenia zakłada również wskazanie nowych sposobów oznaczania znakami akcyzy opakowań jednostkowych wyrobów winiarskich. Ocenę tego rozwiązania pozostawiam Wam:
- na zamknięciu i szyjce opakowania, w kształcie litery „I”
- od góry na zamknięciu i szyjce opakowania, w kształcie odwróconej litery „L”
- równolegle do lewego lub prawego boku kontretykiety w kształcie litery „I”
- równolegle do górnego lub dolnego boku kontretykiety w kształcie położonej litery „I”
- na puszce
NAKLEJKA DOBREM LUKSUSOWYM
Zanim wpadniecie zachwyt nad „innowacjami” ministerstwa to zwrócę Waszą uwagę na jeszcze jeden element ten przyjemności. Klej, który jest wielkim odkryciem naszych włodarzy jest drogi! Wytworzenie banderoli samoprzylepnej jest dwukrotnie droższe od tej ultranowoczesnej warstwy kleju nieposiadającej. Koszty te oczywiście pokryje producent/importer, który z nowoczesności tej zechce skorzystać. Tabela kosztów poniżej:
KIEDY PROJEKT WEJDZIE W ŻYCIE?
Projekt zakłada wejście w życie zmienianych regulacji po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia rozporządzenia. Ich stosowanie jest przewidziane jednak dopiero od 1 lipca 2021 r.
Intencją takiego rozwiązania było umożliwienie podmiotom obowiązanym do oznaczania wyrobów winiarskich dostosowanie „parku maszynowego” (w razie wątpliwości, komu zmiany te mają służyć) do zmienianych regulacji. Ponadto w wyniku rozmów z branżą winiarską podjęto decyzję o wprowadzeniu okresu przejściowego na stosowanie dotychczasowych znaków akcyzy na te wyroby o wymiarze 50 x 12 mm i 160 x 16 mm dopuszczającego możliwość stosowania tych wzorów znaków akcyzy na opakowania jednostkowe wyrobów winiarskich do 31 grudnia 2021 r.
Zmiany były potrzebne i należy je przyjąć jako pozytywne choć jednak niewystarczające. Samoprzylepne banderole z całą pewnością będą prostsze w naklejaniu na butelki, choć ich forma jest ewidentnie dedykowana wspomnianym „parkom maszynowym”. W tak rozumianej intencji to nie mały winiarz, cydrownik czy miodosytnik, schylony nad butelkami z tubką szkolnego kleju został wzięty tu w opiekę. Niepokojące jest to, ze „branżę” w ocenie ministerstwa stanowią najwyraźniej jedynie nieliczni lecz wielcy, winiarskiego świata. Ich interes osobiście bardzo szanuję, choć pomocną dłoń nieść trzeba w pierwszej kolejności podmiotom znacznie mniejszym, dla których problem banderol jak już wiemy, jest nieskończenie poważniejszy. Oczywiście należy się cieszyć małymi rzeczami 🙂 Nowe projekty banderol przysłużą się dużym podmiotom i nieco ułatwią życie rzemieślnikom. Po imponującym zaangażowaniu ministerstwa rolnictwa w zmianę przepisów winiarskich, inicjatywa ministerstwa finansów stanowi jednak spore rozczarowanie. Cóż – innowacyjny rząd odkrył „naklejki” – tradycyjnie więc dymu dużo, ognia mało… PRL jakiś czas już nie istnieje, może warto więc schować głęboko także legislacyjne pamiątki po jej fobiach. Czekamy na prawdziwe zmiany a banderol nie chcemy nawet jeśli będą ze złota!
