Etykieta cydru, miodu pitnego i win owocowych

Jakiś czas temu przypominałem zasady, którymi kierować się musi producent wina przy tworzeniu etykiet na swoje produkty. Dzisiejszy wpis poświęcony będzie zaś znakowaniu tzw. wyrobów winiarskich – tj. obowiązkom informacyjnym jakie wypełnić musi producent wina owocowego, cydru, perry czy też miodu pitnego.

Dbałość o jakość produktu przeznaczonego do spożycia, w trosce przede wszystkim o zdrowie konsumenta, wymaga daleko idących regulacji prawnych dla tego sektora, których możliwa kompleksowość i szczegółowość, zdaje się być nie tylko konieczna ale i powszechnie oczekiwana. Należy pamiętać, iż produktem spożywczym są także napoje alkoholowe, w tym produkty sektora wina, które z uwagi na swoją specyfikę, podlegają szczególnym wymaganiom w zakresie znakowania.

CZYM SĄ FERMENTOWANE NAPOJE WINIARSKIE?

Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz.U. 2011 nr 120 poz. 690) reguluje zasady wyrobu oraz obrotu wyrobami winiarskimi a także organizację rynku wina (tego napoju z winogron :P). Wyrobami winiarskimi są tzw. fermentowane napoje winiarskie oraz wyroby określone w rozporządzeniach nr 251/2014 oraz nr 1308/2013 (między innymi wina aromatyzowane, ocet winny, moszcze winogronowe, itp.). Wspomniane w tytule dzisiejszego wpisu, zyskujące wciąż na popularności cydry oraz powracające do gry a tradycyjne dla Polski, miody pitne i wina owocowe stanowią wspomniane wyżej, fermentowane napoje winiarskie a katalog tego typu wyrobów, zamieszczony został w samej ustawie, która wymienia kolejno:

• miód pitny
• miód pitny markowy
• wino owocowe markowe
• wino owocowe
• wino owocowe wzmocnione
• wino owocowe aromatyzowane
• wino z soku winogronowego
• aromatyzowane wino z soku winogronowego
• nalewka na winie owocowym
• aromatyzowana nalewka na winie owocowym
• nalewka na winie z soku winogronowego
• aromatyzowana nalewka na winie z soku winogronowego
• napój winny owocowy lub miodowy
• aromatyzowany napój winny owocowy lub miodowy
• wino owocowe niskoalkoholowe
• aromatyzowane wino owocowe niskoalkoholowe
• cydr
• perry

Sama ustawa reguluje zasady wyrobu oraz obrotu wyrobami winiarskimi a także organizację rynku wina (tego napoju z winogron :P). Wyrobami winiarskimi są przedmiotowe dziś fermentowane napoje winiarskie oraz wyroby określone w rozporządzeniach nr 251/2014 oraz nr 1308/2013 (między innymi wina aromatyzowane, ocet winny, moszcze winogronowe, itp.).

Mam nadzieję, że to jasne 🙂 Po więcej szczegółów odsyłam zainteresowanych do wpisu poniżej:

Gdzie jesteś definicjo wina?

KOLEJNE DEFINICJE…

Zasady znakowania żywności są przedmiotem regulacji przede wszystkim na poziomie prawa Unii Europejskiej. Konstytuującym dla przepisów o znakowaniu, a zatem etykietowaniu napojów alkoholowych jest Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności.

Należy też pamiętać, iż informacje o napoju alkoholowym mogą być komunikowane w różnej formie. Problem znakowania tego typu produktów nie ogranicza się zatem, jedynie do wymogów formalnych dotyczących samej etykiety, a stanowi całokształt działań informacyjnych na temat danego środka spożywczego udostępnianych konsumentowi finalnemu za pośrednictwem etykiety, innych materiałów towarzyszących lub innych środków, w tym nowoczesnych narzędzi technologicznych lub przekazu ustnego. Kluczowe dla niniejszego opracowania definicje w tym zakresie, przywołane wyżej rozporządzenie określa następująco:

ETYKIETA – oznacza jakąkolwiek metkę, znak firmowy, znak handlowy, ilustrację lub inny opis pisany, drukowany, tłoczony, odbity lub w inny sposób naniesiony na opakowanie lub pojemnik z żywnością lub załączony do opakowania lub pojemnika z żywnością.

ETYKIETOWANIE – oznacza wszelkie napisy, dane szczegółowe, znaki handlowe, nazwy marek, ilustracje lub symbole odnoszące się do danego środka spożywczego i umieszczone na wszelkiego rodzaju opakowaniu, dokumencie, ulotce, etykiecie, opasce lub pierścieniu towarzyszącym takiej żywności lub odnoszącym się do niej.

POLE WIDZENIA – oznacza wszystkie powierzchnie opakowania, których treść można odczytać z pojedynczego punktu widzenia.

GŁÓWNE POLE WIDZENIA – oznacza pole widzenia opakowania, które konsument najprawdopodobniej zobaczy przy pierwszym spojrzeniu na produkt w momencie zakupu i które umożliwia konsumentowi natychmiastową identyfikację produktu, jeśli chodzi o jego charakter lub rodzaj, a w stosownych przypadkach o jego markę. Jeżeli opakowanie ma kilka identycznych głównych pól widzenia, to główne pole widzenia jest polem wybranym przez podmiot działający na rynku spożywczym.

CZYTELNOSĆ – oznacza fizyczny wygląd informacji, dzięki któremu informacja jest wizualnie dostępna ogółowi społeczeństwa, a który określają różne elementy, m.in. rozmiar czcionki, odstępy między literami, odstępy między wierszami, grubość linii pisma, barwa czcionki, rodzaj czcionki, stosunek szerokości liter do ich wysokości, powierzchnia materiału oraz kontrast między pismem a tłem.

DATA MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI – oznacza datę, do której dany środek spożywczy zachowuje swoje szczególne właściwości pod warunkiem jego właściwego przechowywania.

SKŁADNIK – oznacza każdą substancję lub produkt, w tym środki aromatyzujące, dodatki do żywności, enzymy spożywcze oraz każdy komponent składnika złożonego, użyte przy wytworzeniu lub przygotowywaniu danego środka spożywczego i nadal obecne w produkcie gotowym, nawet jeżeli ich forma uległa zmianie; pozostałości nie uważa się za składniki.

https://browarparagraf.com/2015/03/etykieta-piwa-wymogi-prawne/

OGÓLNE ZASADY ZNAKOWANIA ŻYWNOŚCI

Kluczowe dla całego reżimu znakowania żywności, jest przede wszystkim przyjęcie iż wszelkie działania w zakresie informowania konsumenta muszą być rzetelne, jasne i łatwe do zrozumienia a przede wszystkim nie mogą wprowadzać kupującego w błąd, co do cech, działania lub właściwości środka spożywczego.

Dla zrealizowania tych warunków koniecznym jest pamiętać, że:

• Obowiązkowe informacje na temat żywności muszą być zawsze łatwo dostępne.
• W przypadku żywności opakowanej obowiązkowe informacje na temat żywności muszą się znajdować bezpośrednio na opakowaniu lub na załączonej do niego etykiecie, umieszczone w taki sposób, aby były dobrze widoczne, wyraźnie czytelne oraz, w stosownych przypadkach, nieusuwalne. Nie mogą być w żaden sposób ukryte, zasłonięte, pomniejszone ani przerwane jakimikolwiek innymi nadrukami, ilustracjami czy innym materiałem.
• Na etykietach muszą znaleźć się informacje obowiązkowo wymagane przez przepisy. Mogą być też umieszczane inne informacje jeśli przepisy pozwalają na ich fakultatywne umieszczenie.
• Obowiązkowe informacje na temat żywności muszą być podawane w języku łatwo zrozumiałym dla konsumentów z państw członkowskich, w których dany środek spożywczy jest wprowadzany na rynek.
• Nazwą środka spożywczego jest jego nazwa przewidziana w przepisach (np. cydr, perry, miód pitny markowy, wino owocowe).

Formalna strona etykiety

INFORMACJE UMIESZCZANE OBOWIĄZKOWO

1. Nazwa środka spożywczego – jest to nazwa danego środka spożywczego zaczerpnięta z wymienionych we wstępie przepisów (np. cydr, perry, miód pitny, itp.). Nazwa środka spożywczego nie może być zastąpiona nazwą chronioną jako własność intelektualna, nazwą marki lub nazwą wymyśloną (te naturalnie, jako nazwy handlowe samego piwa mogą być umieszczane jako element dobrowolny).

Producentów win owocowych należy też przestrzec, iż wino owocowe winem jako takim nie jest a zatem w oznakowaniu fermentowanych napojów winiarskich, nie podaje się:

• nazw odmian winorośli lub jakichkolwiek odniesień do odmian winorośli
• wizerunku winogron, winnic lub krzewów winorośli
• określeń: „w rodzaju”, „w typie”, „w stylu”, „imitacja”, „podobny do” lub innych tego typu określeń lub oznaczeń
• określeń, rysunków lub informacji sugerujących w jakikolwiek sposób, że fermentowany napój winiarski jest jednym z wyrobów winiarskich o których mowa w części poświęconej znakowaniu wina.

2. Ilość produktu netto – podawana w litrach, centylitrach, mililitrach (w przypadku interesujących nas produktów płynnych oczywiście :P)

3. Ilość określonych składników lub kategorii składników – jest to informacja obowiązkowa, gdy dany składnik lub dana kategoria składników:

• występują w nazwie środka spożywczego lub są zwykle kojarzone z tą nazwą przez konsumenta
• są podkreślone w etykietowaniu słownie, obrazowo lub graficznie
• są istotne w celu scharakteryzowania danego środka spożywczego i odróżnienia go od produktów, z którymi mógłby być mylony ze względu na jego nazwę lub wygląd.

Obowiązek oznaczania ilości składników lub ich kategorii nie obowiązuje, jeśli użyte zostały w celach aromatycznych albo występując w nazwie środków spożywczych, nie wpływają na wybór dokonywany przez konsumenta, przez co w praktyce nie stosuje się tego oznaczenia nazbyt często, jako szczególnie kłopotliwego.

4. Zawartość alkoholu – Rzeczywista objętościowa zawartość alkoholu w napojach o zawartości alkoholu ponad 1,2 % objętościowo jest określana liczbą z uwzględnieniem nie więcej niż jednego miejsca po przecinku. Po liczbie jednostek procentowych następuje symbol ” % obj. ” (np. 12% obj.), może być ona poprzedzona słowami „rzeczywista zawartość alkoholu” (np. rzeczywista zawartość alkoholu 12% obj.), „rzeczywisty alkohol” (np. rzeczywisty alkohol 12% obj.) lub skrótem „alk.” (np. alk. 12% obj.).

Dopuszczone odchylenie to 0,3 % obj. (1,5% obj. dla napojów zawierających zmacerowane owoce lub części roślin) przy pomiarze dokonywanym w 20 °C.

5. Kraj lub miejsce pochodzenia – poprzez umieszczenie informacji o kraju lub dokładnym miejscu pochodzenia, np. kraj pochodzenia Niemcy. Określenie pochodzenia nie powinno przede wszystkim wprowadzać w błąd.

6. Informacja o podmiocie wprowadzającym produkt do obrotu – napoje alkoholowe powinny być oznakowane nazwą podmiotu który wprowadza je do obrotu, tj. producenta i/lub importera. UWAGA! Importerem jest jedynie podmiot, który sprowadza produkty spoza UE.

7. Data minimalnej trwałości – data składa się z dnia, miesiąca i ewentualnie roku (w tej kolejności), które nie mogą być zakodowane.

W przypadku środków spożywczych, których trwałość:

• nie przekracza trzech miesięcy – wystarczy oznaczenie dnia oraz miesiąca,
• przekracza trzy miesiące, lecz nie przekracza 18 miesięcy, wystarczy oznaczenie miesiąca oraz roku,
• przekracza 18 miesięcy, wystarczy oznaczenie roku

Oznaczenia daty minimalnej trwałości nie jest wymagane dla napojów o zawartości alkoholu wynoszącej 10% objętościowo lub więcej. Wyłączenia z oznakowania datą obejmuj także napoje sprzedawane w pojemnikach o pojemności większej niż 5 litrów, w przypadku, gdy są one przeznaczone do zaopatrywania przedsiębiorstw z branży hotelarsko – gastronomicznej (istotne w przypadku cydru, perry, itp. Napojów o zawartości alkoholu mniejszej niż 10% obj.)

8. Warunki przechowywania lub warunki użycia – warunki przechowywania muszą być podane zaraz po dacie minimalnej trwałości. Np. przechowywać w chłodnym miejscu.

9. Instrukcja użycia. W przypadku, gdy w razie braku takiej instrukcji odpowiednie użycie danego środka spożywczego byłoby utrudnione. Np: w czasie leżakowania może wytrącić się osad na dnie butelki

10. Zawartość potencjalnych alergenów – informacja o substancjach mogących powodować alergie lub nietolerancje (np. gluten). Podaje się źródło alergenu, np. zawiera siarczyny. W przypadku gdy podawany jest pełny skład, alergeny powinny zostać wyróżnione lub podkreślone za pomocą pisma wyraźnie odróżniającego je od reszty wykazu składników, np. za pomocą czcionki, stylu lub koloru tła. Lista alergenów została załączona (załącznik nr II) do rozporządzenia 1169/2011. Informacja musi być podana w języku polskim.

11. Numer partii – artykuły rolno-spożywcze wprowadzane do obrotu znakuje się ponadto widocznym, czytelnym i nieusuwalnym kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej, umożliwiającym identyfikację artykułu rolno-spożywczego z danej partii produkcyjnej. Środki spożywcze w opakowaniach jednostkowych znakuje się kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej na opakowaniu albo etykiecie. W przypadku opakowań zbiorczych, kod identyfikacyjny partii produkcyjnej umieszcza się na opakowaniu albo pojemniku lub podaje w dokumentach przewozowych lub innych dokumentach towarzyszących. Środki spożywcze w opakowaniach jednost­kowych znakuje się kodem identyfikacyj­nym partii produkcyjnej na opakowaniu albo etykiecie. Partia produkcyjna rozumiana jest jako określona ilość środka spożyw­czego wyprodukowanego, przetworzone­go lub zapakowanego w praktycznie takich samych warunkach. Jeżeli nie jest możliwe jednoznaczne odróżnienie kodu identyfi­kacyjnego od innych informacji zawartych w oznakowaniu, kod identyfikacyjny należy poprzedzić literą „L”, np. L 123 2020.

INFORMACJE UMIESZCZANE DOBROWOLNIE

1. Wykaz składników – gdy napój zawiera więcej niż 1,2 % alkoholu obj., nie ma obowiązku podawania jego składników, których wykaz może być umieszczany dobrowolnie. W przypadku podania wykazu składników, należy stosować reguły określone w przepisach. Wykaz składników rozpoczyna się lub jest poprzedzony właściwym nagłówkiem, który składa się z wyrazu „składniki” lub zawiera ten wyraz. Obejmuje on wszystkie składniki środka spożywczego, w malejącej kolejności ich masy w momencie użycia składników przy wytwarzaniu tego środka spożywczego.

2. Zawartość cukru – np. wytrawne, słodkie – zgodnie z normami przewidzianymi w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz.U. 2015 poz. 29) – polecam przy tej okazji wpis z linku na końcu niniejszego akapitu

3. Informacja o chronionej nazwie pochodzenia lub chronionym oznaczeniu geograficznym – jeśli dany produkt może identyfikować się którymś z tych oznaczeń, etykieta powinna zawierać oznaczenie termin chroniona nazwa pochodzenia lub chronione oznaczenie geograficzne oraz przedmiotową chronioną nazwę pochodzenia lub stosownie chronione oznaczenie geograficzne.

4. Określenie tradycyjne (dla produktów o chronionej nazwie pochodzenia lub oznaczeniu geograficznym) – jeśli danemu winu przysługuje taka ochrona.

5. Wspólnotowy symbol określający chronioną nazwę pochodzenia lub chronione oznaczenie geograficzne – to miejsce na symbole przyjęte dla oznaczenia tych dwóch sposobów ochrony produktu.

6. Metoda produkcji – ta część zachowana jest elementów wskazujących na specyfikę technologiczną powstawania produktu. Może ona wyróżniać produkt ze względu na oryginalny sposób jego wytworzenia, np.:  produkt dojrzewał w beczkach.

Ile cukru w winie?

Mam nadzieję, że nieco rozjaśniłem tę obfitującą w rozliczne pułapki materię. Jeśli potrzebujesz pomocy, np. audytu Twojej etykiety, zapraszam do kontaktu 🙂