Rzemieślnicza produkcja miodu pitnego
AKTUALIZACJA 17.04.2023
Jakiś czas temu, związku ze spotkaniem online, organizowanym przez Kings of Mead, postanowiłem przygotować krótkie opracowanie dotyczące rejestracji oficjalnej produkcji miodu pitnego w rzemieślniczej wersji. W ciągu lat, obserwuję znaczący wzrost zainteresowania legalizacją produkcji skarbów, skrywanych dotąd w niejednej, domowej piwnicy. Miodosytnictwo to szczególnie cenne dziedzictwo naszej rodzimej kultury spożywczej. Niewątpliwe najbardziej tradycyjne i szlachetne z polskich trunków, były jednak przez długie lata zaniedbywane i zostały sprowadzone do pół-koncernowego wzorca pośledniej jakości. Szczęśliwie dla nas wszystkich, miody pitne zdają się znów przeżywać swój renesans, wskrzeszane przez utalentowanych pasjonatów. Zmiany wprowadzone w 2022 roku przybliżają pozycję miodosytniczych rzemieślników to tej jaką od lat cieszyli się polscy winiarze. Ufam, że w znacznym stopniu ułatwią legalizację wielu pszczelarzom. Mam też nadzieję, że poniższe opracowanie pomoże Wam przejść na „komercyjną stronę mocy” 🙂
MIÓD MIODOWI NIERÓWNY
Miód pitny został zakwalifikowany przez polskiego ustawodawcę do fermentowanych napojów winiarskich i jako taki podlega regulacji tzw. ustawy winiarskiej, czyli ustawy o wyrobach winiarskich, która została przyjęta przez Sejm 2 grudnia 2021 roku. W stosunku do swojej poprzedniczki zawiera sporo zmian – uspokoję już we wstępie – całkiem pozytywnych zmian! Część definicji zmodyfikowano, część dopisano.
Warto zauważyć już we wstępie, że ustawa dzieli miody z uwagi na ich jakość na miód pitny oraz miód pitny jakościowy:
Miód pitny jest napojem otrzymanym w wyniku fermentacji alkoholowej nastawu na miód pitny, z możliwością słodzenia sacharozą lub miodem, dodania ziół lub przypraw korzennych lub barwienia oraz w którym w wyrobie gotowym jedna część objętościowa miodu przypada na:
a) połowę części objętościowej wody albo wody z sokiem oraz o rzeczywistej zawartości alkoholu od 15%, lecz nieprzekraczającej 18% objętościowych, z możliwością dodatku alkoholu – w przypadku „półtoraka”,
b) jedną część objętościową wody albo wody z sokiem oraz o rzeczywistej zawartości alkoholu od 15%, lecz nieprzekraczającej 18% objętościowych, z możliwością dodatku alkoholu – w przypadku „dwójniaka”,
c) dwie części objętościowe wody albo wody z sokiem oraz rzeczywistej zawartości alkoholu od 12%, lecz nieprzekraczającej 15% objętościowych – w przypadku „trójniaka”,
d) trzy części objętościowe wody albo wody z sokiem oraz o rzeczywistej zawartości alkoholu od 9%, lecz nieprzekraczającej 12% objętościowych – w przypadku „czwórniaka”;
Wspomniany w powyższej definicji nastaw na miód pitny stanowi zaś mieszaninę sporządzoną przy użyciu miodu i wody, z możliwością dodania owoców, moszczu owocowego, soku owocowego, zagęszczonego soku owocowego, ziół, przypraw korzennych, sacharozy, cukru płynnego, inwertowanego cukru płynnego, drożdży, pożywek lub kwasów organicznych.
Pozostała po poprzedniej epoce nomenklatura, może nieco wprowadzać nas w błąd. Miód pitny jako taki, stanowi bowiem produkt, który niezupełnie odpowiada oczekiwaniu świadomego konsumenta a z pewnością już nie wychodzi na przeciw oczekiwaniom zainteresowanego tematem czytelnika niniejszego opracowania. Jak widzimy, do produkcji miodu możemy bowiem użyć brzeczki, którą mamy prawo znacząco poprawić technologicznie, choćby poprzez dodatek cukru (zarówno dla wzbogacenia brzeczki jak i słodzenia produktu), barwienie cukrem czy dodanie alkoholu rektyfikowanego. Interesującym nas dzisiaj produktem wytwarzanym bezkompromisowo będzie zatem zdecydowanie:
Miód pitny jakościowy, będący miodem pitnym otrzymanym w wyniku fermentacji alkoholowej nastawu na miód pitny jakościowy, z możliwością słodzenia miodem, dodania ziół lub przypraw korzennych lub barwienia wyłącznie karmelem powstałym z miodu, leżakowanym nie krócej niż przez 6 miesięcy oraz w którym w wyrobie gotowym jedna część objętościowa miodu przypada na:
a) połowę części objętościowej wody albo wody z sokiem oraz o rzeczywistej zawartości alkoholu od 15%, lecz nieprzekraczającej 18% objętościowych, z możliwością dodatku destylatu miodowego – w przypadku „półtoraka”,
b) jedną część objętościową wody albo wody z sokiem oraz o rzeczywistej zawartości alkoholu od 15%, lecz nieprzekraczającej 18% objętościowych, z możliwością dodatku destylatu miodowego – w przypadku „dwójniaka”,
c) dwie części objętościowe wody albo wody z sokiem oraz o rzeczywistej zawartości alkoholu od 12%, lecz nieprzekraczającej 15% objętościowych – w przypadku „trójniaka”,
d) trzy części objętościowe wody albo wody z sokiem oraz o rzeczywistej zawartości alkoholu od 9%, lecz nieprzekraczającej 12% objętościowych – w przypadku „czwórniaka”;
przy czym kluczową różnicę pomiędzy powyższymi rodzajami miodu, stanowić będzie pojemność dopuszczalnej do jego produkcji brzeczki:
Nastaw na miód pitny markowy stanowi bowiem mieszaninę sporządzoną przy użyciu miodu i wody, z możliwością dodania owoców, moszczu owocowego, soku owocowego, zagęszczonego soku owocowego, ziół, przypraw korzennych, drożdży, pożywek lub kwasów organicznych.
Ochrona tradycji jest niezwykle istotna. Niekiedy blokuje jednak kreatywność twórców i ogranicza ofertę rynkową bez szczególnego powodu. Spora część współczesnych trendów miodosytniczych, jak choćby miody pitne sesyjne czy bezwodniaki, będa musiały trafić do mniej nobliwej kategorii – napój winny miodowy – będący napojem o rzeczywistej zawartości alkoholu od 4,5% do 15% objętościowych, otrzymanym z wina owocowego lub miodu pitnego i zawierającym co najmniej 50% wina owocowego lub miodu pitnego albo otrzymanym w wyniku fermentacji alkoholowej nastawu na wino owocowe lub miód pitny o mniejszym udziale soków lub miodu, bez dodatku alkoholu, z możliwością słodzenia […]. W zależności od naszego podejścia do tematu może to być całkiem ciekawy sposób na produkcję lżejszego i łatwiej pijalnego napoju. Ważnym wymogiem jest aby udział miodu w nastawie na napój winny miodowy nie był niższy niż 150 kilogramów miodu na 1000 litrów.
Niniejszy wpis poświęcony jest oczywiście przede wszystkim produkcji rzemieślniczej miodu pitnego jakościowego. Dla uproszczenia formy będę się jednak posługiwał potocznym określeniem „miód pitny” pod którym to pojęciem będzie się oczywiści krył zbiorczo także ten ostatni.
USTAWOWE GRANICE RZEMIOSŁA
Zgodnie z wolą ustawodawcy, produkcja miodu pitnego stanowi działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich i jest regulowaną działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej a zatem wymaga uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich. Organem, który prowadzi taki rejestr Dyrektor Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.
Co szczególnie doniosłe i warte zapamiętania – osoba, która bez wymaganego wpisu do rejestru wyrabia lub rozlewa wyroby winiarskie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Nie przewidziano niestety możliwości prowadzenia działalności miodosytniczej bez obowiązku rejestracji działalności gospodarczej, tak jak ma to miejsce w przypadku producentów wina wytwarzających je w ilości do 100 hl rocznie z owoców pochodzących z upraw własnych. Chcąc produkować miody pitne, musimy zatem działalność gospodarczą prowadzić – indywidualnie lub w ramach spółki prawa handlowego (spółdzielni, fundacji, stowarzyszenia, itp.) oraz uzyskać wpis, stosownie w CEiIDG lub KRS (produkcja miodu pitnego objęta jest kodem PKD 11.03.Z – Produkcja cydru i pozostałych win owocowych). Przepisy wprowadzają jednak szereg ułatwień w zakresie obowiązków koniecznych do spełnienia przy uzyskiwaniu wpisu do omawianego wyżej, rejestru działalności regulowanej dla producenta rzemieślnika.
Za rzemieślnika w rozumieniu ustawy powinniśmy uznawać w przedsiębiorcę prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie wyrobu fermentowanych napojów winiarskich z surowców uzyskanych we własnym gospodarstwie, jeżeli w danym roku kalendarzowym przedsiębiorca ten wyrabia łącznie nie więcej niż 1000 hektolitrów miodu pitnego jakościowego z miodu uzyskanego z własnej pasieki, przy czym ilość wyrobionego miodu pitnego jakościowego nie może być większa niż 20 litrów na każdy posiadany pień pszczeli, oraz prowadzi pasiekę powyżej 10 pni pszczelich i jest wpisany do prowadzonego przez powiatowego lekarza weterynarii rejestru, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2020 r. poz. 1421).
Przesłanki, które należy zatem spełnić aby skorzystać z pewnych ułatwień, są następujące:
- produkować można wyłącznie miód pitny jakościowy
- ilość uzyskanego miodu pitnego nie może być większa niż 1000 hl (100 000 litrów) rocznie oraz…
- większa niż 20 litrów na każdy posiadany pień pszczeli
- trzeba posiadać zarejestrowaną pasiekę powyżej 10 pni pszczelich
- pochodzenie miodu z własnej pasieki lub…
- z zakupionego miodu jeżeli został wytworzony w tym samym województwie lub powiatach sąsiadujących z tym województwem, i stanowi nie więcej niż 50% wagowo miodu wykorzystywanego do wyrobu miodu pitnego
A contrario, nie będzie mógł korzystać z dalej omówionych ułatwień miodosytnik, który:
- produkuje miód pitny niespełniający wymagań przewidzianych dla produkcji miodu pitnego jakościowego, czyli miód pitny lub napój winny miodowy
- wytwarza miód pitny w ilości większej niż z 1000 hektolitrów rocznie lub większej niż 20 litrów na każdy posiadany pień pszczeli
- nie posiada własnej, zarejestrowanej pasieki albo tez posiada pasiekę mniejszą niż 10 pni pszczelich
- nabywa do produkcji miodu pitnego miód pochodzący z innych pasiek w ilości większej niż 50% wagowo
Spełniający powyższe wymagania pszczelarz-miodosytnik, może skorzystać z szeregu ułatwień przewidzianych w przepisach ustawy winiarskiej. Na potrzeby niniejszego wpisu, producenta takiego będziemy nazywać drobnym miodosytnikiem.
Kwestii rejestracji samej pasieki nie będę poświęcał większej uwagi. Zagadnienie to jest powszechnie znane i doczekało się się wielu wartościowych opracowań. Zauważyć należy jednak, że kluczowym z dalszej, miodosytniczej perspektywy jest wpis pasieki do rejestru Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej. Zakładam jednak, że większość przyszłych miodosytników pasiekę taką prowadzi i stosowny wpis już posiada.
WPIS DO REJESTRU
Przedmiotem naszych dzisiejszych rozważań pozostaje produkcja miodu przez małego miodosytnika, na zasadach określonych w poprzednim akapicie. Trudno jednak dostrzec i docenić ulgi gdy nie zna się kontekstu. Co do zasady bowiem, przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich z wyłączeniem producenta rzemieślnika, musi spełnić niemały katalog wymagań. Miodosytnik, który wymyka się z jakiegoś powody warunkom uznania za rzemieślnika:
- opracowuje w formie pisemnej i wdraża system kontroli wewnętrznej wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich, obejmujący w szczególności określenie:
- częstotliwości i sposobu pobierania próbek do badań jakości tych wyrobów,
- metod przeprowadzania badań jakości,
- sposobu postępowania z wyrobami winiarskimi niespełniającymi wymagań w zakresie jakości
- posiada plan obiektów budowlanych przeznaczonych do wykonywania tej działalności, obejmujący w szczególności pomieszczenia produkcyjne, magazynowe, socjalne i sanitarne, z zaznaczeniem
- linii technologicznych
- dróg przemieszczania surowców i gotowych wyrobów
- stanowisk pracy
- wyznacza osobę odpowiedzialną za kontrolę jakości wyrobów winiarskich
- zapewnia spełnianie przez obiekty budowlane i urządzenia, o których powyżej, wymagań określonych w przepisach o ochronie przeciwpożarowej, sanitarnych i o ochronie środowiska, co potwierdza zaświadczenie wydane przez:
- komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej,
- państwowego powiatowego inspektora sanitarnego
- wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska
…właściwych ze względu na planowane miejsce wykonywania tej działalności.
Trochę tego jest, prawda? Szczęśliwie jednak, powyższe wymogi dla nakreślonej już produkcji rzemieślniczej zostały znacząco uszczuplone.
Mały producent miodu pitnego, który produkuje miód markowy z nie więcej jak 500 l miodu z własnej pasieki musi spełnić w zakresie wpisu do rejestru, wyłącznie następujące wymagania:
- opracowuje w formie pisemnej i wdraża system kontroli wewnętrznej wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich, obejmujący w szczególności określenie:
- częstotliwości i sposobu pobierania próbek do badań jakości tych wyrobów
- metod przeprowadzania badań jakości
- sposobu postępowania z wyrobami winiarskimi niespełniającymi wymagań w zakresie jakości
- zabezpiecza i usuwa odpady powstające podczas wyrobu wyrobów winiarskich
- wyznacza osobę odpowiedzialną za kontrolę jakości wyrobów winiarskich.
Różnica jest spora w mojej ocenie i znacząco ułatwia życie najmniejszym producentom.
Spełnienie ogólnych wymogów dla produkcji wyrobów winiarskich oznacza przede wszystkim konieczność przygotowania szeregu dokumentów, zaświadczeń i oświadczeń, których ilość także będzie w znacznym stopniu ograniczona przy produkcji, którą umownie ale chyba dość precyzyjnie nazywamy na potrzeby dzisiejszego wpisu – rzemieślniczą.
Koszt złożenia wniosku to niezależnie od wielkości producenta, zaledwie 616 zł. Właściwy dla sprawy Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w terminie 7 dni od dnia wpływu kompletnego i opłaconego wniosku o wpis do rejestru, dokonuje wpisu do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich albo do uzupełnienia braków formalnych wniosku.
PODATKI MIODOSYTNIKA
W przypadku winiarzy produkujących wina z własnych winnic, rolniczy charakter ich działalności urywa się wraz z przetworzeniem owoców w winiarni. Podobnie w przypadku produkcji miodu pitnego, działalność rolnicza polegająca na prowadzeniu pasieki kończy się wraz z jego przeznaczeniem do sycenia i dalszej fermentacji. Ustaliliśmy już powyżej, że produkcja miodu pitnego stanowi działalność gospodarczą. Ogólny sposób opodatkowania będzie tu zatem właściwy wybranej formie prowadzenia takiej działalności (osoby fizyczne płacić będą podatek PIT, osoby prawne zaś podatek CIT).
Krótkiego omówienia wymaga natomiast kwestia opodatkowania miodu pitnego podatkiem VAT. Materia ta regulowana jest ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2004 nr 54 poz. 535). Nieszczęściem dla konsumenta jest fakt, iż podatek VAT obciąża zawsze produkcję wyrobów akcyzowych. Miód pitny markowy bez cienia wątpliwości będzie zatem opodatkowany podatkiem VAT.
Specyficznym podatkiem, właściwym dla napojów alkoholowych, będzie oczywiście akcyza.
AKCYZA PRZY PRODUKCJI MIODU PITNEGO
Podstawą opodatkowania miodu pitnego markowego jest ilość tego wyrobu wyrażona w hektolitrach. Stawka akcyzy na wino została wskazana w art. 96 ust. 4 pkt. 2 ustawy o podatku akcyzowym i wynosi 174,00 zł od 1 hektolitra (100l) gotowego wyrobu.
Zatrzymując się na chwilę przy akcyzie, należy wspomnieć, że istnieją dwa zasadnicze reżimy akcyzowe. Co do zasady, produkcja wyrobów akcyzowych, może odbywać się wyłącznie w składzie podatkowym korzystać z zawieszonego poboru akcyzy. Alternatywą dla tego systemu jest tzw. przedpłata akcyzy.
Podstawą dla producenta będzie tu przede wszystkim zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku akcyzowego. Urzędem w którym składamy wniosek jest urząd właściwy miejscowo dla naszej siedziby (tylko w przypadku osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej) lub naszego miejsca zamieszkania (w przypadku osób fizycznych). Zgłoszenia tego dokonujemy na formularzu urzędowym AKC-R (służy on zarówno do zgłoszenia płatnika jak i późniejszej aktualizacji jego danych).
Producent, musi też przed rozpoczęciem działalności złożyć do naczelnika urzędu celno-skarbowego właściwego ze względu na miejsce produkcji wniosek o urzędowe sprawdzenie, poprzedzając je odpowiednim przygotowaniem i wyposażeniem naszej przetwórni oraz sporządzeniem niezbędnej dokumentacji akcyzowej.
URZĘDOWE SPRAWDZENIE
Dokumentami mającymi znaczenie dla przeprowadzania kontroli celno-skarbowej, które stanowić powinny załączniki do naszego zgłoszenia są:
- plan miejsca produkcji, magazynowania, przeładowywania, wprowadzania, wyprowadzania i zużycia wyrobów akcyzowych
- wykaz miejsc z wyszczególnieniem lokalizacji produkcji, magazynowania, przeładowywania, wprowadzania, wyprowadzania i zużycia wyrobów akcyzowych, zawierający nazwy i numerację znajdujących się w tych miejscach pomieszczeń, urządzeń i naczyń służących do wykonywania czynności podlegających kontroli celno-skarbowej
- wykaz legalizowanych przyrządów pomiarowych z podaniem zakresu ich użytkowania oraz pozostałego wyposażenia stosowanego do przeprowadzania kontroli celno-skarbowej wyrobów akcyzowych
- skrócony opis procesu technologicznego, sposobu magazynowania, przeładowywania, wprowadzania, wyprowadzania i zużycia wyrobów akcyzowych oraz instrukcje wewnętrznego obiegu dokumentacji dotyczącej tych czynności i przeprowadzania inwentaryzacji wyrobów akcyzowych, a w przypadku prowadzenia dokumentacji w postaci elektronicznej – instrukcja obsługi programu komputerowego
- dokument potwierdzający tytuł prawny do korzystania z miejsca, w którym ma być prowadzona działalność
- dokumenty wymagane na podstawie przepisów odrębnych, związane z działalnością gospodarczą podlegającą kontroli celno-skarbowej, w szczególności koncesje lub zezwolenia, zaświadczenia o dokonaniu wpisu do rejestru działalności regulowanej
- wykaz obejmujący imiona i nazwiska upoważnionych przez podmiot osób odpowiedzialnych za wykonywanie powierzonych im obowiązków w zakresie objętym kontrolą
Kontrola ta służy weryfikacji, czy pomieszczenia gdzie będzie odbywała się produkcja, spełniają wymogi określone przepisami. Istotnym elementem pozostaje tu sposób pomiaru wysokości należnego podatku a zatem pomiaru ilości produktu, która dokonywana może być objętościowo, wagowo lub w przepływie. Istotne jest jednak aby posiadany sprzęt służący pomiarowi posiadał stosowne zatwierdzenia Głównego Urzędu Miar. Z urzędowego sprawdzenia sporządza się protokół, który wraz ze zgłoszeniem oraz dokumentacją dotyczącą działalności podlegającej kontroli, stanowią akta weryfikacyjne. W przypadku gdy nie są zapewnione warunki i środki oo których tu mowa, naczelnik urzędu celno-skarbowego wyznacza termin do ich spełnienia, a po jego upływie przeprowadza powtórne urzędowe sprawdzenie.
Dodatkowym obowiązkiem producenta cydru jest oczywiście oznaczanie gotowych produktów znakami akcyzy czyli banderolami. W tym celu producent musi zgłosić wstępne zapotrzebowanie na takie znaki i wystąpić o wydanie banderol w potrzebnej mu ilości.
SPRZEDAŻ MIODU PITNEGO
Dotarliśmy szczęśliwie do momentu, w którym wyprodukowana oficjalnie butelka, z naklejoną banderolą i zapłaconym podatkiem akcyzowym może trafić na rynek. Należy pamiętać, że ciążą na nas obowiązki w zakresie informowania konsumenta o produkcie spożywczym. Realizujemy je kształtując w sposób odpowiedni treść etykiety naszego produktu. To poważna sprawa, która potraktowana zbyt niechlujnie może wpędzić nas w niemałe kłopoty. Znakowaniu miodu pitnego, poświęciłem już kiedyś stosowny wpis, do którego w tej chwili odsyłam. Zajmijmy się zatem samą sprzedażą!
Sprzedaż napojów alkoholowych możliwa jest po uzyskaniu stosownych zezwoleń (bardzo Was proszę, nie koncesji – te są na wydobycie ropy naftowej itp. :P).
Regulujące tę kwestię ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, dzieli zezwolenia na:
- zezwolenia detaliczne – pozwalające sprzedawać alkohol ostatecznym jego odbiorcom
- zezwolenia hurtowe – na sprzedaż alkoholu podmiotom posiadającym zezwolenia detaliczne, czyli w celu dalszej odsprzedaży
Zezwolenia obu typów wydawane są odrębnie, w zależności od rodzaju napoju alkoholowego i dzielą się kolejno na następujące kategorie:
- do 4,5% zawartości alkoholu oraz na piwo
- powyżej 4,5% do 18% zawartości alkoholu (z wyjątkiem piwa)
- powyżej 18% zawartości alkoholu
Producentów miodu pitnego interesować będą w głównej mierze zezwolenia dla napojów zawierających od 4,5% do 18% alkoholu. Jak już wiemy, miód pitny oraz miód pitny jakościowy posiadają zgodnie z definicją ustawową od 9% do 18% rzeczywistej zawartości alkoholu mierzonej objętościowo.
Zezwolenia detaliczne wydawane są przez właściwą miejscowo (dla miejsca sprzedaży) gminę. Zezwolenia hurtowe zaś przez właściwego miejscowo marszałka województwa.
Co szczególnie ważne z naszej perspektywy, zgodnie z z art. 9(1) ust. 5 ustawy o wychowaniu w trzeźwości – producent napojów alkoholowych jest obowiązany do uzyskania zezwolenia na obrót hurtowy napojami alkoholowymi, jeżeli zbywa swoje wyroby przedsiębiorcom posiadającym zezwolenia, o których mowa w art. 18 ust. 1 (tj. posiadających zezwolenie detaliczne). Oznacza to, że producent może sprzedać swoje produkty bez jakiegokolwiek zezwolenia, jeśli sprzedaż ta odbywa się wprost do hurtownika.
PROMOCJA!
Zmiany, które wprowadzone zostały do ustawy winiarskiej w 2021 roku, pozwalają drobnym miodosytnikom na sprzedaż hurtową swoich własnych produktów bez zezwolenia hurtowego.
Podsumowując zatem ten wątek:
- Chcąc sprzedawać nasz miód pitny wprost konsumentom – potrzebujemy zezwolenia detalicznego
- Chcąc zaopatrywać sklepu specjalistyczne, restauracje, hotele, itp. – potrzebujemy zezwolenia hurtowego (chyba, że jesteśmy drobnymi miodosytnikami!)
- Chcąc sprzedać partię produktu hurtownikowi – nie potrzebujemy żadnego zezwolenia.
LIVE Z PARAGRAFEM – JAK ZAREJESTROWAĆ MIODOSYTNIĘ?
O MIODZIE PITNYM W PODCASCIE – BIZNES WYSOKO OPROCENTOWANY
AKTY PRAWNE ISTOTNE DLA SPRAWY
- Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz.U. 2011 nr 120 poz. 690)
- Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. 2016 poz. 1947)
- Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350)
- Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2004 nr 54 poz. 535)
- Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. 2009 nr 3 poz. 11).
- ustawa z dnia 11 maja 2001 r. – Prawo o miarach (Dz. U. z 2016 r. poz. 884 i poz. 1948 oraz z 2017 r. poz. 976)
- Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. 1982 nr 35 poz. 230)
- rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 listopada 2006 r. w sprawie legalnych jednostek miar (Dz. U. Nr 225, poz. 1638, z późn. zm.)
- Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 15 lutego 2017 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją w zakresie podatku akcyzowego (Dz.U. 2017 poz. 324).
- Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 21 grudnia 2016 r. w sprawie ewidencji i innych dokumentacji dotyczących wyrobów akcyzowych i znaków akcyzy (Dz.U. 2016, poz. 2257)
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2015 r. w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy (Dz.U. 2017, poz. 2283).
- rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13 kwietnia 2017 r. w sprawie rodzajów przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej oraz zakresu tej kontroli (Dz. U. z 2017 r. poz. 885)
1. czy jeżeli założę działalność gospodarczą na całość działalności pasieki jaka jest prowadzona to muszę jakoś wyfakturowywać sam sobie zakup miodu, czy jeżeli jest prowadzone w obrębie jednej działalności to po prostu mogę produkować?
2. Czy jeżeli jestem na umowie o pracę, a pasieka + miodosytnia jest tylko dodatkiem to podlegam jakiemuś podatkowi oprócz dochodowego i oczywiście akcyzy? Istnieje jakaś forma działalności, która zwalnia mnie ze składek ZUS?
ad. 1 – nie, nie ma nawet takiej możliwości aby sprzedać swoją rzecz sobie. ad. 2 – będąc na umowie o pracę musimy płacić już tylko składkę zdrowotną do ZUS (resztę opłaca nam pracodawca, etat jest bowiem ważniejszym tytułem). W zakresie opodatkowania przychodów z tytułu działalności gospodarczej, etat niczego nie zmienia. Co do zwolnienia ze składek ZUS to nie muszą ich płacić wspólnicy spółek kapitałowych (np. Sp. z o.o.).
czy jeżeli produkuję miód pitny to mogę go sprzedawać na festynach pszczelarskich, gdzie znajdują się różni wystawcy miodów, czy potrzebuję specjalnego pozwolenia?
Sprzedaż zawsze wymaga zezwolenia. W przypadku festynów czy targów, otrzymuje się tzw. zezwolenie jednorazowe, wydawane na czas i w miejscu imprezy. Prosta sprawa ale wymaga załatwienia. Podstawą wydania zezwolenia jednorazowego jest posiadanie stałego zezwolenia detalicznego.
Przede wszystkim dziękuję za wpis i całego bloga – zdecydowanie dodaje skrzydeł.. Mam natomiast pytanie, właściwie z wpisu wynika odpowiedź ale chciałbym się upewnić. Czy, aby produkować miód pitny z 500 l własnego miodu trzeba mieć zarejestrowany dział specjalny produkcji rolnej? Czy wybrana forma sprzedaży miodu (nie pitnego) czyli RHD lub Sprzedaż bezpośrednia ma jakikolwiek wpływ na działalność miodosytniczą? Dziękuję bardzo i pozdrawiam
Dziękuję za dobre pytanie. Faktycznie ustawa budzi pewne wątpliwości w tej sprawie i ciężko uzyskać z niej jednoznaczną odpowiedź. W tej chwili zwróciłem się o opinię w tej sprawie do ministerstwa rolnictwa. Oczywiście dam znać gdy uzyskam odpowiedź.
Widzę, że nowa ustawa rozwiewa wątpliwości w tej kwestii. Wymóg 80 uli i zarejestrowanego działu jest wpisany na wprost. Moim zdaniem jest to duża bariera dla początkujących. Chyba łatwiej będzie przejść pełną procedurę dla „dużych” producentów alkoholu niż założyć pasiekę z 80 ulami lub zwiększyć małą do 80. A limit 1600 l jest ponownie nietrafiony jak większość przepisów w PL:-) dziękuję i pozdrawiam
Dziękuję. Tak, to kompletnie zaprzecza celowości przepisu. Oczywiście zwrócimy na to uwagę ministerstwu.
Nie jestem pewny czy mój poprzedni komentarz dodał się prawidłowo więc pozwolę sobie napisać jeszcze raz. Poszukując informacji odnośnie produkcji miodu pitnego z wykorzystaniem do 500l własnego miodu natknąłem się na taki zapis: „(…) ci, którzy wyrabiają miody pitne, powinni prowadzić pasiekę spełniającą wymagania określone dla produkcji miodu w ramach działów specjalnych produkcji rolnej (zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy z 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych).” Dział specjalny wymaga posiadania co najmniej 80 uli, natomiast posiadając np. 20 – 30 uli również możemy mieć rejestrację u powiatowego lekarza weterynarii oraz możemy sprzedawać legalnie miód w ramach np rolniczego handu detalicznego. Pytanie czy rejestracja działów specjalnych produkcji rolnej jest w takim razie rzeczywiście konieczna, aby być miodosytnikiem-rzemieślnikiem? Dziękuję i pozdrawiam
Witam,
W powyższym wpisie jest informacja, że sprzęt powinien mieć zatwierdzenie Głównego Urzędu Miar. Natomiast ostatnio oglądałem wypowiedź miodosytnika, który własnie prowadzi miodostynie na takich uproszczonych zasadach i powiedział, że żaden zbiornik u niego nie posiada zatwierdzenia z GUM i nie potrzeba go przy takiej działalności. Stad rodzi się pytanie warte kilka tysięcy czy trzeba czy nie 🙂
Jego szczęście 😉 Pytanie w jaki sposób ustalana jest wysokość akcyzy? Alternatywą jest choćby przepływomierz czy waga choć możliwe jest jeszcze inne rozwiązanie ustalone z celnikami. Specjalny wyjątek w tym zakresie dotyczy wyłącznie produkcji wina z upraw własnych. Procedura dla miodosytnika jest niestety uproszczona wyłącznie w zakresie zasad uzyskiwania wpisu w rejestrze działalności regulowanej. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. – Prawo o miarach, przyrządy pomiarowe, które mogą być stosowane przy pobieraniu opłat, podatków i innych należności budżetowych oraz ustalaniu opustów, kar umownych, wynagrodzeń i odszkodowań, a także przy pobieraniu i ustalaniu podobnych należności i świadczeń, przy dokonywaniu kontroli celno-skarbowej – podlegają prawnej kontroli metrologicznej.
Witam,
czy coś się zmieniło w tym zakresie dla miodosytników prowadzących produkcję miodu pitnego z własnego miodu po nowelizacji ustawy? Albo proszę o wskazówkę gdzie znajdę to specjalne zwolnienie dla produkcji wina z upraw własnych? Dziękuję. Pozdrawiam
Tak, całkiem sporo 🙂 Polecam wpisy poświęcone zmianie ustawy. O jakim zwolnieniu mówimy?
Witam.
Produkuję wino z własnej winnicy. Produkcja nie przekracza 100hl rocznie. Nie mam zarejestrowanej działalności gospodarczej. Jestem tylko wpisany do ewidencji KOWR i ARiMR. Mam koncesję na wyroby alkoholowe.
-czy w takim przypadku mogę produkować i sprzedawać miód pitny wytworzony z miodu pochodzącego z zarejestrowanej pasieki znajomego pszczelarzy bez konieczności rejestracji?
Witam. Wytwarzam wino z własnej winnicy. Produkcja nie przekracza 100hl rocznie. Nie mam zarejestrowanej działalności gospodarczej ani nie jestem rolnikiem. Jestem wpisany do ewidencji KOWR i ARiMR.
– Czy w takim przypadku mogę produkować i sprzedawać miód pitny wytworzony z miodu z zarejestrowanej pasieki od znajomego pszczelarza bez konieczności rejestracji, a jeśli nie to jakie warunki musiałbym spełnić?
Niestety nie. Produkcję wina i pozostałych wyrobów winiarskich regulują zupełnie inne przepisy. Także przywileje przewidziane dla producentów wina z własnych winnic dotyczą wyłącznie producentów wina. Produkcja miodu pitnego stanowi regulowaną działalność gospodarczą. Na jakich zasadach można produkować miód napisałem dość szczegółowo w powyższym opracowaniu i dopowiedziałem w załączonym filmie 🙂
Witam.
Czy Jasło zarejestruję działalność gospodarczą w zakresie produkcji i rozlewu produktów winiarskich i spełnie wszystkie wymogi prawne to będę mógł wtedy produkować miód pitny w ilościach nie przekraczających 500l z miodu pochodzącego z pasieki mojego dobrego znajomego powinienem posiadać własną?
Jakie wymogi jeszcze musiałbym spełnić,
Produkcja miodu wymaga uzyskania wpisu w rejestrze, ktorego wymogi opisalem powyzej. Pewne elementy wymagane od producenta są mniej kłopotliwe jeśli prosukujemy miód pitny z miodu pochodzącego z własnej pasieki.
Bardzo dziękuję za wartościowy artykuł. Korzystając z okazji pozwolę sobie wyrazić opinię, że te wszystkie zagmatwane przepisy i obowiązki to jeden wielki absurd. Wielokrotnie zabierałem się za ogarnięcie i wdrożenie tego tematu i za każdym razem ręce mi opadają. Jakież to piękne czasy dawno temu były, gdy miód się sprzedawał, bo był dobry. I nie trzeba to tego było tych wszystkich zgłoszeń, pozwoleń, rejestrów, planów prowadzenia działalności, osób kontrolujących, osób nadzorujących, a przede wszystkim – nie było się narażonym na odpowiedzialność za błędne zastosowanie niejasnych i sprzecznych przepisów. Pozdrowienia.
Dziękuję za miłe słowo. Nie jest jednak tak źle jak się wydaje 🙂 Mamy tu do czynienia z miodem piwnym a zatem produktem spożywczym, akcyzowym i alkoholowym jednocześnie. Są to obszary bardzo regulowane na całym świecie i tak niestety pozostanie. Ma to też oczywiście swoją zasadność – jak choćby interes konsumenta. Pracujemy nad uproszczeniem przepisów i chyba dobrze nam idzie 🙂
Jestem rolnikiem „vatowcem” od lat prowadzę również sprzedaż bezpośrednią miodu z własnej pasieki. Zastanawiam się jak najprościej zacząć legalną produkcję i sprzedaż miodów pitnych. Przeczytałem już dużo artykułów w internecie i na koniec już zgłupiałem. Czy muszę zakładać działalność gospodarczą, czy wystarczy rejestracja działu specjalnego rolnictwa, czy muszę przechodzić na ZUS. Jakie będę mieć nowe koszty (ZUS, podatek dochodowy, inne)? Od czego właściwie zacząć? Wolałbym oczywiście pozostać w KRUS.
Produkcja miodu pitnego jest regulowaną działalnością gospodarczą. Jej prowadzenie wymaga rejestracji oraz uzyskania wpisu w specjalnym rejestrze prowadzonym przez Ministra Rolnictwa (w przyszłości w KOWR). Prowadzenie działalności gospodarczej obok działalności rolniczej nie pozbawia nas jednak możliwości płacenia składek KRUS. Są też formy prawne (jak choćby spółka z o.o.), których prowadzenie, nie wiąże się bezpośrednio z obowiązkiem opłacania składek.
Podatek dochodowy będzie zależał od wybranej formy prawnej (PIT dla działalności gospodarczej lub spółek osobowych w stawkach lub CIT dla osób prawnych). Podatek akcyzowy to 174 zł za każde 100 litrów miodu pitnego. Oczywiście mamy tutaj także do czynienia z podatkiem VAT (23%). Te przyjemności spotykają jednak każdego z nas 🙂
A jak jest z działami specjalnymi rolnictwa? W tej chwili główna gałąź produkcji w moim gospodarstwie to produkcja roślinna. Oprócz tego mam pasiekę ok 60 rodzin pszczelich więc nie kwalifikuję się do działów specjalnych i wolałbym aby tak pozostało. Czy jest konieczność przejścia na dział specjalny jeśli chcę wytwarzać miód pitny markowy z 500 l miodu z mojej pasieki? Jakie byłyby tego konsekwencje
Na tę chwilę nie jest konieczne jest posiadanie minimum 80 rodzin pszczelich. Według nowej ustawy będzie to 10 rodzin. Produkcja miodu pitnego będzie jednak stanowiła nadal działalność gospodarczą.
Dzień dobry.
Bardzo dobry artykuł, dziękuję.
Ale mam następujące pytanie – czy możliwe jest, a jeżeli tak, to pod jakimi warunkami – prowadzenie w jednym obiekcie jednocześnie produkcji miodu markowego z miodu pozyskanego we własnej pasiece oraz produkcja wina z winogron pochodzących z własnych upraw?
Tak. Nie ma większego problemu. Kwestia odpowiedniego oznaczenia zbiorników i sporządzenia dokumentacji.
Dzień dobry, czy jest szansa na wprowadzenie do artykułu aktualizacji związanej z aktualizacją ustawy winiarskiej?
Oczywiście… gdy tylko winiarze skończą sezon zbiorów 😉
Proszę o uaktualnienie artykułu w kontekście nowej ustawy. Mam nadzieję, że nie rozumiem nowych przepisów, bo nie widzę szczególnych udogodnień dla miodosytników. A te nowe limity… 20 l miodu pitnego w przeliczeniu na jeden ul… to jakiś absurd. Z góry dziękuję.
Mam to w planach 🙂 Czemu absurd? Celem przepisu jest to by pasieki nie przestawiały się wyłącznie na produkcję miodu pitnego. Są to przywileje dla MAŁYCH producentów 🙂
Do tej pory w ramach produkcji rzemieślniczej pszczelarz mógł wytworzyć np. 1500 l trójniaka. Ilość miodu (surowego) potrzebną to wyrobienia tej objętości alkoholu bez większego wysiłku wyprodukuje 25 rodzin pszczelich. Obecnie żeby wytworzyć 1500 l miodu pitnego (obojętnie jakiego) pszczelarz musi mieć 75 rodzin. Czy to zmiana na lepsze? Nie wiem. Dalej rodzi się pytanie o liczebność pasieki (pasiek), która przy prowadzeniu normalnej gospodarki pasiecznej ulega zmianie, często znaczącej. Np. wiosną pszczelarz może mieć 50 pni, w szczycie sezonu – 100, a do zimy przygotuje 75. Która liczba rodzin będzie brana pod uwagę przy ocenie legalności wielkości produkcji miodu pitnego? Innymi słowy ile miodu pitnego ten pszczelarz może w danym roku wyrobić: 1000, 1500, czy 2000 l?
Ostatecznie lepsze. Pszczelarz, który miał mniej niż 80 rodzin pszczelich nie mógł bowiem skorzystać z ułatwień według zapisów poprzedniej ustawy. Pasieka musi mieć przynajmniej 10 rodzin pszczelich. Oznacza to, że powinna utrzymywać minimum 10 rodzin.
Czy ja dobrze rozumiem zapisy ustawy? Proszę o ewentualne wyprowadzenie mnie z błędu. Czy MAŁYM 🙂 producentem w świetle zapisów tej ustawy jest zarówno pszczelarz posiadający 10 pni, mogący wyprodukować 200 l modu pitnego, jak i pszczelarz posiadający 5000 pni (w Polsce takich nie ma), mogący wyrobić te graniczne 1000 hl miodu pitnego? O ile mi wiadomo największa pasieka w Polsce liczy około 3000 rodzin pszczelich. Zupełnie mały pszczelarz nie będzie zakładał działalności gospodarczej by sprzedać 200 l miodu pitnego. Wg mnie przekombinowano w tej ustawie te limity…
Tak jest 🙂 Zgadzam się, że limity są nieco oderwane od realiów.
Ja się już pogubiłem. Mam dział specjalny produkcji rolnej, posiadam 100 uli i zarejestrowaną sprzedaż bezpośrednią produktów pszczelich. Czy teraz mogę wyprodukować 2000 litrów miodu pitnego, czy muszę otwierać działalność gospodarczą ?
20l miodu pitnego z rodziny pszczelej. 2000l ze 100 rodzin.
Dziękuję za ten ciekawy materiał, który sporo wyjaśnia w zagmatwanej prawnej materii dotyczącej miodosytnictwa. Nurtuje mnie jednak zderzenie dwóch światów w działalności miodosytniczej, a mianowicie przedsiębiorcy i rolnika. Wytarzanie miodu pitnego to odpowiednie PKD w DG, prowadzenie pasieki z kolei, to działalność rolnicza. Z punktu widzenia DG jest mowa o miodzie z własnej pasieki. Ale pasieka nie jest częścią tejże DG, a zatem nie można np. w kosztach DG uwzględniać ula, można za to tank do produkcji miodu pitnego. Z drugiej strony, wyczytałem, że miód z własnej pasieki można uwzględniać w kosztach DG jako „zakup” wewnętrzny po średniej cenie rynkowej. Jak pożenić te dwa światy, jeśli ktoś chce być tylko przedsiębiorcą nastawionym na produkcję miodu pitnego, ale z miodu ze swojej pasieki? Zapewne istnieje opcja bycia przedsiębiorcą i rolnikiem jednocześnie, ale po co płacić ZUS i KRUS. No chyba że nie posiada się ziemi, ale jaki wtedy status ma ta pasieka? Oczywiście mam na myśli 10 pni oraz ścieżkę rzemieślniczą. Mnóstwo zagadek, ale frajda w ich rozwiązywaniu porównywalna do łyka dobrego miodu 😉
Prowadzenie gospodarstwa rolnego jednocześnie z działalnością gospodarczą nie wyklucza się, a nawet w niektórych sytuacjach takich jak rzemieślnicza produkcja miodu pitnego jest wymagane.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami należy odróżnić działalność rolniczą od działalności gospodarczej. Działalność rolnicza objęta jest podatkiem rolnym, natomiast działalność gospodarcza objęta jest podatkiem dochodowy.
Zgodnie z prawem podatkowym produkcja miodu jest działalnością rolniczą i wszystko wydatki z nią związane będą rozliczane w działalności rolniczej, czyli podatkiem rolnym i nie podlega pod ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych z wyjątkiem pasiek powyżej 80 rodzin, dlatego też w Pana sytuacji, wspomniany przez Pana zakup ula nie może być kosztem uzyskania przychodu w działalności gospodarczej zajmującej się produkcją miodu. Zakup ula to wydatek ściśle związany z produkcją miodu, czyli działalnością rolniczą.
Pyta Pan jak połączyć te dwa światy, otóż produkuje Pan miód z własnej pasieki jako działalność rolniczą, następnie przekazuje go Pan do swojej działalności gospodarczej, na zasadzie wspomnianej w Pańskim komentarzu, z którego produkowany jest miód pitny.
W przypadku spełnienia kilku warunków może Pan opłacać tylko składki KRUS, nawet prowadząc równocześnie działalność rolniczą i działalność gospodarczą. Jednak gdy nie będzie Pan spełniał tych warunków to ma Pan obowiązek opłacać składki ZUS i będzie płacił Pan tylko składki ZUS. Nie ma w naszym systemie ubezpieczeń możliwości kiedy można płacić jednocześnie składki KRUS i ZUS.
Ciekawy artykuł! Zdecydowanie warto dowiedzieć się więcej na temat produkcji miodu pitnego, zwłaszcza w kontekście nowych przepisów i zmian wprowadzonych w 2022 roku. Zrozumienie różnic między miodem pitnym a miodem pitnym jakościowym oraz ich specyfikacji jest kluczowe dla tych, którzy chcieliby rozpocząć produkcję własnych trunków miodowych.
Odnoszę wrażenie, że artykuł stanowi solidne źródło informacji dla przyszłych miodosytników, szczególnie jeśli chodzi o proces rejestracji działalności i kwestie podatkowe. Wyjaśnienie różnic pomiędzy producentami miodu pitnego a drobnymi miodosytnikami jest pomocne i przystępne.
Moje pytanie brzmi: Czy istnieją jakieś specjalne kryteria lub wymagania dotyczące jakości miodu, które producenci muszą spełnić, aby zakwalifikować swoje produkty jako „miód pitny jakościowy”? Czy istnieją jakieś standardy smakowe lub testy, które decydują o jakości tego trunku?
Ponadto, czy istnieją jakieś inicjatywy promocyjne lub programy wsparcia dla producentów miodu pitnego w Polsce, które pomagają im wejść na rynek i rozwijać swoje produkty?
Dziękuję za artykuł i czekam na odpowiedzi na moje pytania!
Dziękuję za miłe słowo 🙂
Definicja miodu pitnego jakościowego została określona w ustawie winiarskiej. We wpisie podałem dość rozbudowaną definicję miodu pitnego jakościowego oraz kluczowego tu „nastawu na miód pitny jakościowy”. Określone są tam parametry pozwalające na zakwalifikowanie miodu do tej kategorii. Kwestie sensoryczne nie mają znaczenia z formalnego punktu widzenia.
Dedykowanych programów wsparcia raczej nie ma. Jeśli chodzi o dofinansowania to zasadniczo pszczelarze mogą korzystać z PROW. Rynek jednak się rozwija i pojawia się sporo prywatnych inicjatyw o których też często piszę i mówię w moich publikatorach. Zapraszam choćby do nakałuy w serwisie YouTube i podcastów Biznes Wysoko Oprocentowany.
Z miodosytniczym pozdrowieniem!
witam. zatem czy „drobny miodosytnik” musi mieć odbiór sanepid i pepoż?
Nie, nie musi
rozdział 3 w art 9 mówi o zwolnieniach spełnienia warunków określonych w art. 8 poz.2 i 4 które jasno mówią o konieczności zapewnienia przez obiekty budowlane wymogów i odbioru p.poż i sanepid oraz ochrony środowiska.