Niniejszym inauguruję cykl poświęcony omówieniu procesu rejestracji winnicy i produkcji wina w Polsce. Z oczywistych przyczyn procedura zostanie przedstawiona z perspektywy drobnego producenta wina z upraw własnych, który obdarzony został szeregiem przywilejów związanych z rejestracją winnicy oraz produkcją wina.
WPIS AKTUALIZOWANY – 9 MARCA 2022 R.
Status taki przysługuje winiarzowi, który wyrabia w danym roku winiarskim, biorąc pod uwagę średnią roczną produkcję co najmniej z trzech kolejnych lat winiarskich, średnio mniej niż 1000 hektolitrów wina, wyrobionego z surowców pochodzących z upraw własnych winorośli lub upraw winorośli położonych na obszarze województwa, w którym jest zlokalizowane miejsce wyrobu wina, lub powiatów sąsiadujących z tym województwem.
Co szczególnie istotne, dla producentów jeszcze mniejszych niż drobny producent wina z upraw własnych (takich, którzy wytwarzają nie więcej niż 100 hl wina rocznie) przewidziano dodatkowe zwolnienie z konieczności prowadzenia relatywnie kosztownej działalności gospodarczej. Należy jednak zaznaczyć wyraźnie, że odstępstwa od ogólnego reżimu ustawy stanowią przywilej, nie obowiązek. Wiele winnic kierując się innymi motywami decyduje się często na prowadzenia działalności gospodarczej zarówno jako osoby fizyczne jak i spółki prawa handlowego. Głównymi motywami są oczywiście możliwości optymalizacji podatkowej przedsięwzięcia czy zabezpieczenie kwestii związanych z sukcesją majątku. O tym jednak innym razem. Dziś czekają nas stosunkowo niekłopotliwe procedury związane ze zgłoszeniem winnicy w Ewidencjach Producentów prowadzonych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa
DZIAŁALNOŚĆ WINIARSKA
Działalność gospodarcza w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich jest co do zasady działalnością regulowaną i jako taka wymaga wpisu do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich. Wpis do takiego rejestru ma charakter sformalizowany i musi zostać poprzedzony sporządzeniem stosownej dokumentacji i dostosowaniem samej winiarni do wymogów prawa. Co jednak niezwykle istotne, działalność gospodarcza w zakresie wyrobu wina przez drobnego producenta wina z upraw własnych nie jest działalnością regulowaną i nie podlega wpisowi do rejestru. Producenci tacy, nie muszą spełniać szeregu wymagań stawianych innym podmiotom produkcyjnym a w pewnych przypadkach, wspomnianych już we wstępie, nie muszą nawet rejestrować działalności gospodarczej.
Niezależnie od powyższego zwolnienia, producenci wina powinni zostać wpisani do ogólnej Ewidencji Producentów prowadzonej przez ARiMR uzyskując tzw. nr EP oraz Ewidencji Winnic i Ewidencji Producentów (wina) prowadzonych przez dyrektora Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.
Należy pamiętać, że zgodnie z art. 40 ust. 1 nowej ustawy winiarskiej, Kto:
1) wyrabia lub rozlewa wyroby winiarskie bez uzyskania wpisu do rejestru,
2) wyrabia wino z winogron pozyskanych z upraw winorośli niewpisanych do ewidencji winnic,
3) wyrabia wino mimo nieprzekazania informacji, o której mowa w art. 21 ust. 2, w terminie określonym w tym przepisie
– podlega karze grzywny.
Nie dotyczy to oczywiście wina wytwarzanego przez osobę fizyczną, domowym sposobem na użytek własny i nieprzeznaczonych do wprowadzenia do obrotu.
Zmiany wprowadzone przez nową ustawę winiarską, czyli ustawę z dnia 2 grudnia 2021 roku o wyrobach winiarskich (która w życie wchodzi 7 marca 2022 r.) wprowadziły nowy porządek definicyjny:
Producent wina jako taki, to osoba fizyczna lub prawna bądź grupa takich osób, bez względu na status prawny takiej grupy i jej członków w świetle prawa krajowego, który przetwarza na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej świeże winogrona, moszcz winogronowy lub młode wino w trakcie fermentacji na wino lub moszcz.
Znany nam już, drobny producent wina z upraw własnych, to natomiast producent wina, który wyrabia w danym roku winiarskim, biorąc pod uwagę średnią roczną produkcję co najmniej z trzech kolejnych lat winiarskich, średnio mniej niż 1000 hl wina, wyrobionego z surowców pochodzących z:
- upraw własnych winorośli lub
- upraw winorośli położonych na obszarze województwa, w którym jest zlokalizowane miejsce wyrobu wina, lub powiatów sąsiadujących z tym województwem, w ilości nie większej niż 50% wagowo wszystkich surowców pochodzących z upraw winorośli (jest to niewątpliwie najbardziej doniosła ze zmian wprowadzonych nową ustawą winiarską).
WPIS DO EWIDENCJI PRODUCENTÓW – ARiMR
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu usprawnienia procesu wydatkowania środków finansowych w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz w ramach działań objętych zintegrowanym systemem zarządzania i kontroli (Dz.U. 2019 poz. 1824), wprowadziła zmiany w ustawie z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz.U. 2004 nr 10 poz. 76). Kluczowym, wynikającym z niej obowiązkiem jest konieczność uzyskiwania wpisu do prowadzonej przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – Ewidencji Producentów – także producentów wina, posiadających własne winnice.
W celu uzyskania wpisu oraz numeru identyfikacyjnego w ewidencji producentów, należy złożyć wniosek o wpis do ewidencji producentów. Wniosek składa się do kierownika właściwego miejscowo, biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Formularz wniosku o wpis do ewidencji producentów obowiązujący od 17 października 2019 roku, znajdziecie poniżej:
WNIOSEK O WPIS DO EWIDENCJI PRODUCENTÓW
Tutaj znajdziecie zaś ADRESY BIUR ARiMR.
Agencja wydaje decyzję o wpisie do ewidencji producentów w trybie postępowania administracyjnego, przesyłając ją do nas pocztą. Typowo dla postępowania administracyjnego, wnioski obsługuje się bez zbędnej zwłoki jednak w przypadku, kiedy wymagane jest prowadzenie postępowania wyjaśniającego, załatwienie sprawy nie powinno zająć więcej niż 1 miesiąc a w przypadkach szczególnie trudnych 2 miesiące.
Co istotne, w przypadku małżonków oraz podmiotów będących współposiadaczami gospodarstwa rolnego, nadaje się jeden numer identyfikacyjny osobie, na którą współmałżonek lub współposiadacz wyraził pisemną zgodę – możliwe jest oczywiście nadanie odrębnego numeru identyfikacyjnego, warunkiem jest jednak aby wnioskodawca prowadził samodzielnie odrębne gospodarstwo rolne stanowiące zorganizowaną całość gospodarczą.
Więcej informacji znajdziecie we wpisie do którego link znajdziecie poniżej:
WPIS DO EWIDENCJI WINNIC – KOWR
Nowe przepisy podzieliły winiarzy na plantatorów winorośli oraz producentów wina (oczywiście można łączyć te role społeczne w jednej osobowości).
Plantator winorośli – to osoba fizyczna lub prawna bądź grupa osób fizycznych lub prawnych, bez względu na status prawny takiej grupy i jej członków w świetle prawa krajowego, których gospodarstwo znajduje się na terytorium Unii, oraz które posiadają obszar upraw winorośli, jeżeli produkt pochodzący z tego obszaru jest wykorzystywany do komercyjnej produkcji produktów sektora wina.
Powstał też zupełnie nowy rejestr – Ewidencja winnic – prowadzona przez Dyrektora Generalnego KOWR, dla rejestracji upraw winorośli położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
Do ewidencji winnic wpisuje się wyłącznie uprawy winorośli położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które spełniają wymagania określone w art. 81 ust. 2 akapicie drugim rozporządzenia nr 1308/2013, tj.:
- dana odmiana należy do gatunku Vitis vinifera lub pochodzi z krzyżówki gatunku Vitis vinifera z innymi gatunkami rodzaju Vitis
- dana odmiana nie jest jedną z następujących odmian: Noah, Othello, Isabelle, Jacquez, Clinton i Herbemon
Każdy plantator, który posiada tytuł prawny do gruntu rolnego, na którym prowadzona jest uprawa winorośli wchodząca w skład winnicy, może ubiegać się o wpis uprawy do ewidencji winnic. Aby uzyskać wpis, plantator winorośli jest zobowiązany złożyć Wniosek o wpis do ewidencji winnic, udostępniony na stronie internetowej KOWR:
WNIOSEK O WPIS DO EWIDENCJI WINNIC
Wpis winnicy do ewidencji ma charakter jednorazowy. W razie potrzeby mamy też dostępną procedurę wykreślenia winnicy:
WNIOSEK O WYKREŚLENIE Z EWIDENCJI WINNIC
Wniosek o wpis do ewidencji winnic zawiera:
1) imię i nazwisko lub firmę plantatora winorośli;
2) siedzibę i adres oraz adres do doręczeń plantatora winorośli;
3) numer NIP, o ile plantator winorośli taki numer posiada, albo numer PESEL tego plantatora;
4) adres winnicy i jej nazwę, jeżeli została nadana;
5) wskazanie miejsca położenia uprawy winorośli wchodzącej w skład winnicy, w tym:
a) województwo, powiat i gminę,
b) nazwę oraz numer obrębu ewidencyjnego,
c) numer działki ewidencyjnej, z podaniem:
– całkowitej powierzchni prowadzonej uprawy winorośli obliczanej jako obwód zewnętrzny winorośli z dodaniem bufora, którego szerokość odpowiada połowie odległości między rzędami,
– powierzchni uprawy każdej odmiany winorośli uprawianej na tej działce, z podaniem nazw odmian winorośli lub ich synonimów;
6) informację o całkowitej powierzchni upraw winorośli innych niż określone w pkt 5;
7) oświadczenie plantatora winorośli, że w dniu złożenia tego wniosku posiada tytuł prawny do gruntu, na którym jest prowadzona uprawa winorośli.
Dokonanie wpisu uprawy winorośli do ewidencji winnic Dyrektor Generalny KOWR potwierdza, wydając plantatorowi winorośli zaświadczenie o dokonaniu tego wpisu, w terminie 14 dni od jego dokonania, które jednocześnie nadaje plantatorowi tzw. numer identyfikacyjny plantatora winorośli.
Wniosek o wpis do ewidencji winnic składa się jednorazowo.
SKŁADANIE INFORMACJI O ZAMIARZE WYROBU WINA – KOWR
Producent wina, który wyrabia wino lub moszcz winogronowy z winogron pozyskanych z upraw winorośli położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ma obowiązek wykorzystywać do wyrobu wina lub moszczu winogronowego wyłącznie winogrona pozyskane z upraw winorośli wpisanych do ewidencji winnic.
Każdy producent wina, który zamierza wyrabiać wino w danym roku winiarskim, przekazuje Dyrektorowi Generalnemu KOWR informację o tym zamiarze corocznie nie później niż na 2 tygodnie przed rozpoczęciem produkcji wina, lecz nie później niż do dnia 15 września danego roku winiarskiego, na formularzu udostępnionym na stronie internetowej KOWR.
INFORMACJA O ZAMIARZE WYROBU WINA
Termin ten nie podlega przywróceniu!
Informacja ta zawiera:
- imię i nazwisko lub firmę producenta wina
- siedzibę i adres oraz adres do doręczeń producenta wina
numer NIP, o ile producent wina taki numer posiada, albo numer PESEL tego producenta - wskazanie miejsca wyrobu wina
- numer identyfikacyjny plantatora winorośli zawarty w ewidencji winnic, z którego winogron będzie wyrabiane wino
oraz wskazanie, czy te winogrona pochodzą z upraw własnych
Wnioski, informacje i deklaracje należy składać:
- bezpośrednio w Centrali KOWR
- za pośrednictwem polskiej placówki pocztowej operatora wyznaczonego, na adres Centrali KOWR
- za pośrednictwem innych operatorów
- w formie dokumentu elektronicznego za pośrednictwem Platformy eRolnik KOWR
- w formie dokumentu elektronicznego za pośrednictwem Platformy Usług Administracji Publicznej ePUAP
PODSUMOWANIE PROCEDURY
- Producent wina, który wyrabia wino lub moszcz winogronowy z winogron pozyskanych z upraw winorośli położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ma obowiązek wykorzystywać do wyrobu wina lub moszczu winogronowego wyłącznie winogrona pozyskane z upraw winorośli wpisanych do ewidencji winnic.
- Każdy producent wina, który zamierza wyrabiać wino w danym roku winiarskim, przekazuje Dyrektorowi Generalnemu KOWR informację o tym zamiarze nie później niż na 2 tygodnie przed rozpoczęciem produkcji wina, lecz nie później niż do dnia 15 września danego roku winiarskiego, na formularzu udostępnionym na stronie internetowej KOWR.
Informacje dodatkowe:
Warunki udziału w mechanizmie „Administrowanie potencjałem produkcyjnym winorośli i wina” – KOWR
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina, (U. 2011 nr 120 poz. 690)
- Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, (Dz.U. 2004 nr 173 poz. 1807)
- Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz.U. 2004 nr 10 poz. 76 )
- Ustawa z dnia 10 lutego 2017 r. o Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa (Dz. U. z 2017 r. poz. 624)
- Zarządzenie Nr 121/2017 Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia 15.09.2017 r. w sprawie wprowadzenia Warunków udziału w mechanizmie „Administrowanie potencjałem produkcyjnym winorośli i wina.
Z ciekawością będę śledził cały cykl artykułów, idealne kompendium wiedzy dla osób takich jak ja, czyli zaczynających przygodę z winiarstwem. W związku z powyższym artykułem pozwolę sobie zadać pytanie, czy posiadając około półtora hektara ziemi w sąsiedniej gminie, której nie jestem mieszkańcem, pracując na etacie, nie posiadając wykształcenia rolniczego i nie będąc rolnikiem, chcąc zostać małym producentem produkującym wino z własnej uprawy w ilości mniejszej niż 100 hl muszę rejestrować działalność gospodarczą ? Zadaję to pytanie ponieważ spotkałem się z opiniami, że nie będąc rolnikiem założenie działalności gospodarczej jest obligatoryjne.
Dziękuję za miłe słowo i życzę wytrwałości w winiarskich planach 🙂 Muszę przyznać, że dużo zmiennych jak na jedno pytanie 😛 Wpis poświęcony zasadom nabywania ziemi i statusowi rolnika postaram się przygotować niebawem. Rok obowiązywania nowych przepisów jest doskonałą okazją do pewnych podsumowań.
Porządkując nieco sprawę to posiadając ziemię rolną w zasadzie jest Pan rolnikiem (definicji rolnika w prawie polskim jest jak się zdaje 7!). Status ten jest istotny dla wielu osób przede wszystkim z uwagi na możliwość pozostania przy ubezpieczeniu w KRUS co w omawianym przypadku, z uwagi na Pańskie zatrudnienie, nie wydaje się być już tak kluczowe (nawet przy ewentualnej działalności gospodarczej dochodzi nam jedynie dodatkowa składka zdrowotna).
Warto zauważyć jednak, że ustawa winiarska w żadnym przepisie nie nawiązuje ani do rolnika ani do działalności rolniczej. Mówi nam wyłącznie o „uprawach własnych”. Samego producenta wina definiuje zaś jako osobę fizyczną lub prawną, która wyrabia lub rozlewa wino z upraw własnych w celu wprowadzenia go do obrotu.
Odpowiadając wprost na zadane pytanie – nie widzę przeszkód 🙂
Dziękuje za odpowiedz. Właśnie z tym rolnikiem miałem największe wątpliwości. Reasumując w moim przypadku nie muszę zakładać działalności gospodarczej, by legalnie wprowadzać na rynek wino, oczywiście po przejściu skomplikowanej i wielopodmiotowej procedury rejestracji 😉 Szczerze mówiąc to ta wynikająca z ustawy winiarskiej droga wydaje mi się łatwiejsza od założenia działalności gospodarczej, ale może to tylko pozory.
Służę z radością 🙂 Co do stopnia skomplikowania procedury to moim celem jest przedstawienie jej tutaj jako niestrasznej w ostatecznym rozliczeniu 😛 Ufam, że uda mi się zmienić ten popularny choć niesłuszny pogląd. Urzędów do zaliczenia jest kilka w istocie (właśnie pojawił się wpis #2) ale procedura dla „małego winiarza” jest w mojej ocenie banalna w stosunku choćby do produkcji rzemieślniczej piwa. Co zaś się tyczy działalności gospodarczej to nie zmienia ona praktycznie niczego jeśli chodzi o samą procedurę. Dochodzą nam składki ZUS (o ile nie mamy innego tytułu do ubezpieczenia) ale dzięki temu, zamiast podatku PIT wg. skali (18% lub 32%) możemy płacić podatek liniowy 19%. Warto to rozważyć 🙂
Rozpoczął się ciekawy cykl, warto pisać o takich rzeczach, ponieważ niemiernie ułatwia to funkcjonowanie, jak i wdrażanie się w branże młodym winiarzom.
Dziękuję. Mam nadzieję, że materiały te będą pomocne 🙂 Gdyby pewne elementy okazały się niejasne, lub konieczne były dodatkowe wyjaśnienia, bardzo proszę o informację w komentarzu. Pozwoli mi to dostosować treść do faktycznie pojawiających się wątpliwości w tym przedmiocie.
Po przeczytaniu artykułu ma następujące pytanie. Czy będąc rolnikiem, chcącym wytwarzać i sprzedawać wino z owoców pochodzących z własnej uprawy, w ilości mniejszej niż 100 hl, lecz nie tylko z winogron to muszę rejestrować działalność gospodarczą ?
Wino jest produktem pochodzącym wyłącznie z winogron. Napoje fermentowane z innych owoców będą już jedynie produktami winiarskimi, których kilkanaście kategorii zdefiniowanych zostało w ustawie winiarskiej. W przypadku prowadzenia produkcji wina, będącego napojem wytworzonym z winogron, pochodzących z upraw własnych (czyli własnej winnicy), w ilości do 100 hl rocznie, nie ma konieczności prowadzenia działalności gospodarczej. Także wiele innych obowiązków istotnie w tym przypadku złagodzono lub zniesiono. Produkcja innych napojów fermentowanych, w tym tzw „win owocowych”, nie korzysta niestety z tego typu przywilejów. Konieczne będzie w tym przypadku prowadzanie działalności gospodarczej, uzyskanie wpisu do rejestru producentów (działalność regulowana) oraz co do zasady, prowadzenie składu podatkowego.
Witam Serdecznie,
Krótkie pytanie dotyczącego zapisu:
Warunkiem uzyskania wpisu jest złożenie oświadczeń potwierdzających, że:
• posiada się tytuł prawny do obiektów budowlanych, w których jest prowadzony wyrób wina gronowego lub moszczu winogronowego
Co mogę zrobić w sytuacji gdy ja rejestruję winnicę, a budynek gdzie będzie prowadzony wyrób wina jest własnością mojego ojca?
Wystarczy spisać umowę najmu. To wystarczający tytuł prawny do winiarni.
Witam, czy posiadając małą winnice (0,5 ha), niebędąc rolnikiem, tylko osobom pracującą na etacie, oprócz złożenia wniosku o wpis do KOWR do 15 lipca, muszę jeszcze składać wniosek o wpis do ARiMR? i czy jest na to jakiś określony termin?
Tak, wniosek do ARiMR jest konieczny. Wpis powinniśmy mieć przed zgłoszeniem do KOWR.
upss, to w takim razie już to przeoczyłam :/ a czy słowo „powinniśmy” jest w Pana odpowiedzi kluczowe? bo może mogę złożyć te wnioski jakoś jednocześnie? 🙂
Powinno się udać. Ważne by zgłosić KOWR w terminie 🙂
Dzień dobry,
Czy „mały winiarz”, który będzie wytwarzał do 1000 hl wina rocznie, może sprzedawać wyłącznie wino wytworzone po ukończeniu całej procedury związanej z rejestracją winnicy? Czy, gdyby posiadał zapas wina wytworzony przed ukończeniem procedury rejestracji, może po uzyskaniu zezwolenia na sprzedaż wina, sprzedać je, czy wyłącznie przeznaczyć na własny użytek? Pozdrawiam
Na sprzedaż może być przeznaczone wyłącznie wino wyprodukowane w procedurze spożywczej i akcyzowej z winnicy zarejestrowanej wcześniej w KOWR.
Bardzo dziękuję za pomoc 🙂
Dzień dobry
Jaki kroki musi podjąć jeszcze osoba, która już zarejestrowała winnicę i produkcję wina do 100 hl ? Chodzi mi szczególnie o gminę i pozwolenie na sprzedaż alkoholu oraz banderole ? Co oznacza, że do 100 hl winnica jest zwolniona ze składu podatkowego i kontroli sanepidu? pozdrawiam KRZYSIEK
Gmina wydaje jedynie zezwolenia na sprzedaż detaliczną, tj. do końcowego klienta. Po takie zezwolenie możemy zwrócić się do właściwej miejscowo gminy. Banderole wydaje urząd skarbowy, także właściwy miejscowo. 100hl wina jest jednym z warunków (obok produkcji z upraw własnych) do uznania winiarza za drobnego producenta wina z upraw własnych. Drobny producent podlega kontroli sanepidu ale nie podlega zatwierdzeniu zakładu. Zamiast składu podatkowego może zaś korzystać z uproszczonego systemu zapłaty akcyzy.
Witam.
Noszę się z zamiarem otwarcia niedużej na początek winnicy na 25 ar.
Czy niczym przygotuję podłoże, zasadzę winorośl, to już muszę dokonać stosownych zgłoszeń, czy też te mogą mieć miejsce już przez samymi zbiorami i przerobem winorośli na wino?
Na spokojnie dopiero w roku pierwszego winobrania.
Witam, mam pytanie odnośnie wpisu do ewidencji winnic i tytułu prawnego do gruntu.
Czy mając udział w działce (50%), na której uprawiam winorośl, mogę wystąpić o wpis do ewidencji?
Tak, mamy mieć tytuł prawny do winnicy.